Cerrahi Aspiratörler Nasıl Kullanılır? Nasıl Temizlenir?

Hastane, ambulans ve ev gibi alanlardaki hasta bakım işlemlerinde kullanılan, vakum yöntemiyle sıvı veya partikül çekmeyi sağlayan cihazlara cerrahi aspiratör denir. Yüksek emiş gücü sayesinde ayrıca, ameliyatlarda ve acil durumlarda da kullanılabilir. Hastanelerde genellikle yoğun bakım, ameliyathane ve acil ünitelerinde bulunur. Bunun dışında, hastanenin neredeyse tüm branşlarında kullanılabilir. Her ambulansta acil durumlar için bulunur. Ağız içinde kalan veya soluk borusuna kaçan kan, kusmuk, mukus ve diğer partiküllerin temizlenmesini sağlar. Evde bakılan hastaların, özellikle trakeostomili olanların, aspire işlemleri için kullanılır. Cihaz tarafından vakumlanan ifrazat, toplama haznesinde biriktirilir. Bu haznelerin çok kullanımlık modelleri olduğu gibi tek kullanımlık olanları da vardır. Cerrahi aspiratörlerde kullanılan aksesuarların ve filtrelerin belirli sürelerde temizlenmesi ve yenilenmesi hem hastanın hem de kullanıcının sağlığı konusundaki riskleri en aza indirirken, cihazın da uzun ömürlü bir şekilde hizmet vermesini sağlar.

Cerrahi aspiratörlerin ihtiyaca uygun olarak farklı güçte çalışan çeşitleri mevcuttur. Kullanılacak amaca ve yere göre farklı vakum kapasiteleri söz konusudur. Hastanelerin KBB ünitelerinde kulak içinde kullanılmak üzere üretilmiş 100 ml/dakika kapasiteli aspiratör cihazları vardır. 100 ml/dakika emiş kapasitesi çok düşük bir değeri ifade eder. KBB ünitelerinde bu kadar düşük kapasiteli cihazların kullanılmasının nedeni çok hassas yapıya sahip vücut bölümlerine zarar vermemek içindir. Diş hekimleri ise ağız içinden sıvı çekmek için genellikle 1000 ml/dakika kapasiteli aspiratörleri tercih eder. Bu değer dakikada 1000 ml yani dakikada 1 litre vakum kapasitesini ifade eder. Bunlar dışında diğer vücut sıvıları için farklı kapasitelerde cihazlar da üretilmiştir. 100 litre/dakika kapasiteli akışa sahip cerrahi aspiratörler dahi mevcuttur. Özel durumlar haricinde çoğunlukla 10 ile 60 litre/dakika aralığındaki cihazlar kullanılır.

Evde veya ambulansta kullanım için üretilmiş taşınabilir cerrahi aspiratörler de vardır. Bunların bataryalı ve bataryasız çeşitleri mevcuttur. Çok ağır olmayan ve taşınabilir büyüklükteki bu cihazlar, araç adaptörleri sayesinde seyahat sırasında bataryaya ihtiyaç duymadan çalıştırılabilir veya varsa cihazın bataryası şarj edilebilir. Taşınabilir cihazların ağırlığı 4-8 kg arasında değişir. Bataryasız olanlar nispeten hafifken bataryalı olanlar daha ağırdır. Taşınabilir cerrahi aspiratörlerin vakum kapasiteleri ise ameliyathanelerde kullanılan cihazlardan yaklaşık 2-4 kat daha düşüktür. Ameliyathanelerde kullanılan aspiratörlerin kapasitesi genellikle 50 ile 70 litre/dakika aralığında iken taşınabilir olanların kapasitesi genellikle 10 ile 30 litre/dakika aralığındadır.

Cerrahi aspiratörlerde 1, 2, 3, 4, 5 ve 10 litrelik toplama kavanozları (kapları) kullanılır. Bu kavanozlar plastik veya camdan üretilir ve cihaz üzerinde tek veya çift şekilde bulunabilir. Bazıları otoklavlanabilir (yüksek basınç ve sıcaklık ile sterilizasyon) özelliktedir. Bu tip kavanozlar defalarca kullanılabilir. Bazılarıysa tek kullanımlıktır.

Taşınabilir cerrahi aspiratörlerde genellikle küçük kapasiteli tek kavanoz kullanılır. Operasyon amaçlı aspiratörlerde ise 5 veya 10 litrelik kavanozlar çift halinde kullanılır. Bunun nedeni ameliyat esnasında çok fazla vücut sıvısının ortaya çıkabiliyor oluşudur. Toplama kavanozunun kapasitesi çok olunca daha fazla sıvı depolanabilir. Her çeşit cerrahi aspiratörde bulunan toplama kavanozları çok basit bir şekilde cihazdan sökülebilir, boşaltılıp tekrar cihaza takılabilir.

Toplama kavanozlarının içinde biriken sıvının cihaza kaçmasını önlemek için şamandıralı güvenlik sistemi kullanılır. Kavanozun üzerindeki kapakta bulunan bu parça, kavanoz tamamen sıvıyla dolarsa ve kullanıcı tarafından fark edilmezse aspiratöre sıvı kaçmasını önlemek için yapılmıştır.

Bebeklerin, çocukların ve yetişkinlerin dokuları farklı yumuşaklıktadır. Bu nedenle farklı vakum ayarı tercih edilebilir. Ayrıca aspire edilmek istenen sıvının yoğunluğuna göre de vakum ayarını değiştirmek gerekebilir. Vakum basıncını ayarlayabilmek amacıyla cerrahi aspiratörlerin üzerinde bir ayar butonu bulunur. Bu buton çevrilerek istenilen maksimum vakum değeri ayarlanabilir.

Cerrahi Aspiratörlerin Çeşitleri Nelerdir?

Amacına göre çeşitlendirilmiş birkaç cerrahi aspiratör modeli vardır. Bunlar, bataryalı cerrahi aspiratör, bataryasız cerrahi aspiratör, manuel cerrahi aspiratör ve torasik drenaj pompası olmak üzere 4 ana kategoride incelenebilir:

  • Bataryalı Cerrahi Aspiratör
  • Bataryasız Cerrahi Aspiratör
  • Manuel Cerrahi Aspiratör
  • Torasik Drenaj Pompası

Bataryalı ve bataryasız cihazlar hastanelerde, ambulanslarda ve evlerde kullanılabilen taşınabilir veya taşınamaz cerrahi aspiratörlerdir. Bunlar, gerek evde hasta bakımında gerek ambulansta acil durumda gerekse hastanede operasyon esnasında veya hasta başında kullanıma uygundur. Manuel cerrahi aspiratörler ise el yordamıyla çalışır ve elektriğin olmadığı durumlarda da rahatlıkla kullanılabilir. Genellikle acil durumlar için yedek olarak bulundurulur.

Torasik drenaj pompası cerrahi aspiratörlerden biraz farklı çalışır. Normal cerrahi aspiratörler çalışma durumunda sürekli olarak vakum yapar. Torasik drenaj pompası ise fasılalı yani aralıklı şekilde vakum yapar. Düşük hacim ve akış oranına ihtiyaç duyulduğu zaman kullanılır. Diğer bir adı ise toraks drenaj pompasıdır.

Cerrahi Aspiratörler Nasıl Temizlenir?

Sürekli olarak atık vücut sıvılarına teması nedeniyle cerrahi aspiratörlerde kirlenme oluşur ve böylece enfeksiyon riski meydana gelir. Bu risk hem hastaları hem de cihaz kullanıcılarını tehdit eder. Bu nedenle cihazların düzenli olarak temizlenmesi gerekir.

Cerrahi aspiratörlerin temizliğinde birkaç önemli nokta vardır. Özellikle her kullanımdan sonra cihaza mutlaka serum fizyolojik (SF) sıvısı çekilmesi gerekir. Serum fizyolojik sıvısı yoksa bu işlem distile suyla da yapılabilir. Cihaza SF sıvısı veya distile su çekilmesiyle vücut sıvılarının temas ettiği hortumlar ve cihaz bölümleri temizlenir. Bu sayede enfeksiyon riski azalır.

Cihazlar kullanıldıkça toplama kavanozu dolar. Dolduğunda boşaltılıp iyice temizlenmesi gerekir. Evde kullanılan cihazlar için bu işlem bulaşık deterjanı ile yapılabilir. Toplama kabının kapağı da temizlenmelidir. Tamamen dolmasını beklemeden en azından haftada bir kabın boşaltılıp temizlenmesinde fayda vardır.

Hastanelerde kullanılan cihazlardaki toplama kaplarının temizliği biraz daha farklı olabilir. Eğer toplama kabı çok kullanılabilir özellikteyse gerekli şekilde sterilizasyon işlemi yapılmalıdır. Otoklavlama veya kimyasal maddelerle sterilizasyon gibi işlemler uygulanabilir. Eğer toplama kabı çok kullanımlık değilse yenisiyle değiştirilmelidir. Tek kullanımlık toplama kapları işlem bitince tıbbi atık kutularına atılabilir.

Cerrahi aspiratörlerin hortum seti de temiz tutulmalıdır. Hortum seti tek veya çok kullanımlık olabilir. Çok kullanımlık olanlar silikon hortumdur. Hortumlar bir süre kullanıldıktan sonra kirlenerek siyahlaşmaya başlar. Böyle bir durumda uygun şekilde temizlenmeli veya yenisiyle değiştirilmelidir. Aspire işlemi için kullanılan aspirasyon kateterleri (sondaları) ise steril paketler içinde muhafaza edildiği için kullanıldıktan sonra atılmalı ve diğer bir işlemde yeni paketten çıkarılarak kullanılmalıdır.

Cerrahi Aspiratörlerin Filtreleri Ne Zaman Değiştirilir?

Cerrahi aspiratörlerin toplama kabında bulunan şamandıranın sağladığı güvenlik mekanizması gibi bir güvenlik mekanizması da aspiratör filtreleri sayesinde sağlanır. Bu filtreler cihazdaki vakum girişi ile toplama kavanozu arasına takılır. Filtreler, enfeksiyona sebebiyet verebilecek mikroorganizmaların cihazın içine gitmesini engellediği gibi, su veya nem ile temas ettiğinde geçirgenliğini tamamen kaybetmesiyle (hidrofobik filtre) cihazın arızalanmasını da önler. Bunlara, cerrahi aspiratör filtresi, bakteri filtresi veya hidrofobik filtre adı verilir. Filtre kullanımı sayesinde cihaz, hasta ve çevre sağlığı korunmuş olur.

Hidrofobik filtreler hem cihazın içine bakteri, virüs ve diğer partiküllerin girmesini hem de cihazın motoruna sıvı kaçmasını engeller. Genellikle ayda bir değiştirilir. En geç iki ayda bir değiştirilmesi gerekir. Filtrenin görüntüsünden değişim zamanının geldiği anlaşılabilir. Filtrenin için siyahlaşmaya başladığında değişim zamanı gelmiş demektir. Eskisi tıbbi atık kutusuna atılmalı ve yenisi cihaza takılmalıdır.

Yorumlar

Hale - 24 Temmuz 2015 12:15
Devilbiss markanın bir de mavi olan modeli var. Hangisi daha iyi?

Celil Çağlar ÖZLÜ - 25 Temmuz 2015 09:16
Hale, merhaba. Devilbiss cerrahi aspiratörlerde birkaç farklı model mevcuttur. Cihazların vakum gücü piyasadaki muadillerine göre yüksektir. İşlev olarak birbirlerine yakın olan Devilbiss ürünlerinden Vacu-Aide QSU modeli diğerlerine göre daha hafif ve sessizdir. Mavi renkli olan ürün Devilbiss Vacu-Aide QSU modelidir.

Hüsamettin POLAT - 5 Nisan 2023 06:08
Onunda yenisi 2023 de çıktı. Bu modelde batarya lityum. Ayrıca biraz daha küçük.



nurgül - 31 Temmuz 2015 23:06
Cekim gücu ve fiyatları nekadardir

Celil Çağlar ÖZLÜ - 1 Ağustos 2015 15:26
Nurgül, merhaba. Çekim gücü cihaz modeline göre değişmektedir. Fiyatlar için lütfen bu sayfadan bizimle iletişime geçin: https://sesanltd.com.tr/iletisim/



nimetk - 2 Eylül 2015 13:51
Hastamızın ağız kısmını bu aparat ile temizliyoruz. medikalcilerde bulamıyoruz bunu. zor bulunan bişey sanırım.

Sesan - 3 Eylül 2015 15:39
Nimetk, merhaba. Ürün bilgisi ve aksesuarları için bize ulaşabilirsiniz: https://sesanltd.com.tr/iletisim/



Mine ORHANLI - 30 Eylül 2015 10:34
hastamız hastanede daha iyiydi. tam anlamıyla çekim yapamıyoruz şimdi. baya uğraştırıyor tüm ifrazatı temizlemek. çekim gücü çok yüksek değil bizdeki cihazın.

Sesan - 1 Ekim 2015 16:47
Mine Orhanlı, merhaba. Cihazların çekim güçleri marka modele göre değişir. Hastanın ihtiyaçlarına uygun vakum kapasiteli cihazı seçerseniz rahatlıkla kullanabilirsiniz.



ince - 2 Ekim 2015 11:02
bizim 7 yıldır yatalak hastamız var belki 10 tane aspire cihazı satın almışızdır su an 2 cihazımız var bence bu güne kadar gördüğüm en iyi çekişi olan cihaz miniasped
hem şarjlı istediğimiz yere rahatlıkla taşıyabiliyoruz mine hanım bence sizin daha sık aspire işlemi yapmanız gerekiyor eğer uzun süre balgam ciğerlerde durursa kuruyor temizlenmesi zorlaşıyor

Sesan - 3 Ekim 2015 11:49
İnce, merhaba. Çok geçmiş olsun, bilgilendirme için teşekkür ederiz.



Mecit Kapıdağ - 14 Ekim 2015 17:07
Hastane tipi olmalı. Evde kullanılan cihazların çekim gücü daha düşük diye biliyorum. Bu portatif olduğu için evde kullanıma uygun diye düşündüm. Ürünün kg ağırlığını ve fiyatını öğrenmek istiyorum.

Sesan - 15 Ekim 2015 09:34
Mecit Kapıdağ, merhaba. Ürün çeşitleri ve fiyatları için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim: https://sesanltd.com.tr/iletisim/



hacer - 19 Mart 2016 22:54
lütfen devilbiss vacuaide cihazının şarz süresinin kaç saat sürdüğünü bana bildirin.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 20 Mart 2016 02:55
Hacer, merhaba. Devilbiss Vacu-Aide QSU cerrahi aspiratörün tam dolu bataryası ile rahatlıkla 30-35 kere aspire işlemi yapabilirsiniz.



erdoğdu kısmet - 25 Nisan 2016 03:16
Merhaba sizden temin ettiğimiz bir cihazımız bulunuyor. Acaba filtlerini ne kadar sürede bir değiştirmemiz gerekiyor? Cihazı alalı yaklaşık olarak 1 ay oldu. Siz gerekli bilgileri vermişsiniz ama o arkadaşımız farklı bir firmada işe başlayınca firmamızda bu tarz bir sıkıntı oldu. Acaba filtrasyon değişimleri ile ilgili olarak bilgiye ulaşmam mümkün müdür? Hangi filtreyi ne zaman değiştirmemiz gerekiyor? Bu konuda yardımcı olursanız çok mutlu olacağım. Sizden dönüş bekliyorum saygılarımla.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 25 Nisan 2016 23:37
Erdoğdu Kısmet, merhaba. Cihazların üzerinde vakum bölümünün ön tarafına takılmış olan filtreler vardır. Filtreler genellikle beyazdır, bazı cihazlarda krem veya yeşil renkte filtreler kullanılabilir. Bu filtreler hem hijyen açasından önemlidir hem de cihazın içine sıvı kaçmasını engeller. Cihazın filtrelerini yaklaşık olarak ayda bir değiştirmenizi öneriyorum.



ceylan tekin - 23 Ekim 2020 00:58
merhaba bu cihaz hakkında sunum ödevim var bana yardımcı olur musunuz

Sesan - 23 Ekim 2020 16:28
Ceylan Tekin, merhaba. Size yardımcı olabiliriz. Bu sayfadan bizimle iletişime geçebilirsiniz: https://sesanltd.com.tr/iletisim/



firdevs - 5 Eylül 2016 16:18
ilk bizde kullandığımızda cihazın çekimi çok yapamıyor diye düşündük ama tam kullanışı bilememişiz
teknik servisi aradığımızda sağolsunlar bize bir kez daha anlattılar kullanımı ve evimize kadar sonra bakmaya geldiler normalde böyle bir uygulamaları olmadığı halde. hastamızın boğazındaki tüm partikülleri eperce güçlü temizliyor. daha önce hemen hemen her gün acillik oluyorduk hastanede temizletiyorduk artık evde aspire ederek rahatız

Sesan - 6 Eylül 2016 12:25
Firdevs, merhaba. Çok geçmiş olsun.



zehra bahar - 15 Nisan 2017 22:32
2 yıldır kullanıyorum çok memnunum. hala çok iyi çekim yapıyor. bu arada yedek olarak başka marka cihaz aldım. o bozuldu ama Miniasped hala sağlam. evde kullanacaksanız mutlaka tavsiye ederim.

Sesan - 16 Nisan 2017 15:54
Zehra Bahar, merhaba. Bilgilendirmeniz için teşekkür ederiz.