Pulse Oksimetre Nedir? Nasıl Çalışır?

Pulse oksimetreler, dakikadaki kalp atış hızını ve kandaki oksijen seviyesini kolay ve hızlı şekilde ölçebilen, gerektiğinde kayıt altına alabilen cihazlardır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte 1970’li yıllarda üretilmiş ve hastanelerde kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle anestezi ve yoğun bakım ünitelerinde vazgeçilmez tıbbi cihazlardan biri olmuştur. Doğrudan parmaktan ölçüm yapan cihazlar olduğu gibi alından veya kulaktan ölçebilen cihazlar da vardır. Kandaki oksijeni ölçerken kullanılan çalışma prensibi “dokudan geçen ışıktan faydalanarak oksijen oranını tespit etme” prensibidir. Hastadan kan almaya gerek kalmadan kullanılabilen güvenli, ağrısız ve çabuk sonuç veren cihazlardır. Cebe sığabilecek boyutlarda üretilen modelleri de mevcuttur. Sadece ölçüm yapan cihazlar olduğu gibi ölçüm verilerini kayıt altına alabilen cihazlar da vardır. Kayıtlar, cihazın kendi ekranından veya bir bilgisayarla bağlantı yapılarak haricen incelenebilir. İnternete bağlanabilen pulse oksimetreler ise ölçüm verilerini bir sunucu üzerine kayıt edebilir. Böylece tüm kayıtlara her zaman ve her yerden ulaşmak mümkün olabilir. Pulse oksimetreler günümüzde sağlık kuruluşlarının neredeyse her biriminde kullanılır. Hastaların evde bakım sürecinde de en gerekli cihazlardan biridir.

Cihazlar, dokulardan geçen ışıktan faydalanarak ölçüm yapar. Genel çalışma prensibi budur. Cihazların üzerinde ışık kaynağı ve algılayıcıdan oluşan sensörler bulunur. Sensör aparatının arasına parmak veya kulak memesi gibi organlar yerleştirilerek ölçüm sağlanır.

Pulse oksimetreler, alyuvarların içinde bulunan hemoglobinin oksijen tutup tutmamasına göre renk analizi yaparak çalışır. Sensörler, oksijen oranını saptamak için kanın rengini kullanır. Alyuvarların oksijen taşıma miktarına bağlı olarak kanın renk tonunda değişiklik olur. Cihaz bir taraftan kırmızı ve kızılötesi ışık gönderir, diğer tarafta bulunan algılayıcı sayesinde de ölçümü sağlar. Bol oksijenli kan, parlak kırmızı renktedir ve pulse oksimetreden gönderilen ışığın çoğunu absorbe eder. Karşı tarafa ulaşan ışık miktarının ölçümü sayesinde de kandaki oksijen saturasyonu tespit edilir.

Pulse oksimetre kullanılarak elde edilen oksijen saturasyonu değeri, arteriyel kan gazı analiziyle elde edilen değere oldukça yakın olsa da arteriyel kan gazı analiziyle elde edilen veriler daha doğru kabul edilir. Arteriyel kan gazı analiziyle oksijen saturasyonu parametresi (SpO2) ölçülebildiği gibi parsiyel oksijen basıncı (paO2) parametresi de ölçülebilir. Oksijen saturasyonu (SpO2) ile parsiyel oksijen basıncı (paO2) birbirleriyle karıştırılabilir. Bu iki parametre oksijenle ilgili olsa da farklı değerleri ifade eder. Pulse oksimetreler oksijen saturasyonunu (SpO2) ölçer. Parsiyel oksijen basıncı (paO2) ölçümü için ise arteriyel kan gazı analizi gerekir.

Kandaki oksijen saturasyonu ile birlikte dakikadaki kalp atış hızı da pulse oksimetreler sayesinde ölçülebilir. Cihazda bulunan sensörler atardamarların dakikadaki atış sayısını belirler. Böylece hastanın nabzı da görüntülenebilir. Sensörün kalitesi yükseldikçe ölçüm doğruluğu artacaktır. Özellikle çocuk hastalarda daha kaliteli cihazlar tercih edilmelidir. Aksi halde hatalı sonuçlarla karşılaşılabilir.

Pulse oksimetreler yaşamsal parametreleri gösteren tıbbi cihazlardır. Bu nedenle hastaya uygun olan pulse oksimetre modelinin kullanılması gerekir.

image

Pulse Oksimetre Çeşitleri Nelerdir?

Pulse oksimetreler özelliklerine göre çeşitlenir. Pil veya batarya ile mobil olarak kullanılabilen çeşitleri mevcuttur. Bazı cihazlarda alarm özelliği vardır. Hasta için kritik olan yaşamsal parametre limitleri cihaza kaydedilir ve cihaz bu limitlerin dışında ölçüm yaptığında sesli ve görsel şekilde alarm verir. Bu özellik, acil durumlar için bir uyarı sistemidir. Pulse oksimetreler kullanım şekline göre 4’e ayrılır:

  • Parmak tipi pulse oksimetre
  • El tipi pulse oksimetre
  • Bilek tipi pulse oksimetre
  • Konsol tipi pulse oksimetre

Tüm pulse oksimetreler benzer metotlarla ölçüm yapar. Cihazlardaki fark, sensör kalitesi, batarya ve alarmlar gibi özelliklerdir. Bu cihazların kullanımını etkileyen bazı dış koşullar da vardır. Bunlardan en az şekilde etkilenmek için ihtiyaca uygun kaliteli pulse oksimetreler tercih edilmelidir. Ölçümlerin yanlış olması, ihtiyacı yokken hastaya gereksiz müdahaleye veya riskli bir durum söz konusuyken müdahale edilmemesine sebebiyet verebilir. Böyle durumlarda hastanın yaşamı tehlikeye girebilir.

Ölçümleri Etkileyen Sebepler Nelerdir?

  • Hastanın hareketli olması veya titremesi
  • Kardiyak değişimler
  • Tüylü veya üstü boyanmış deride kullanım
  • Cihazın bulunduğu ortamın çok sıcak veya soğuk olması
  • Hastanın vücudunun çok sıcak veya soğuk olması
  • Cihaz ve sensör kalitesi

Pulse Oksimetrelerin Özellikleri Nelerdir?

Parmak tipi pulse oksimetreler piyasada çok uygun fiyatlara bulunabilir. Kullanımı da oldukça basittir. 50-60 gram ağırlığında olan bu ürünler genellikle pille çalışmaktadır. Bazı cihazlar pilin gücü azaldığında ekranında düşük güç uyarısı verir. Pilin ömrünü korumak için, yaklaşık 7-8 saniye kullanılmadığında, kendini otomatik olarak kapatan cihazlar da vardır.

El tipi, bilek tipi ve konsol tipi olanlar genellikle bataryalıdır. Bu tip ürünlerin bazı modelleri ise pilli olabilir. Hatta hem pille hem de bataryayla çalışan cihazlar da vardır. Genellikle ekranları büyüktür ve alarmları mevcuttur. Bazı pulse oksimetrelerin tansiyon veya ateş ölçer gibi özellikleri de mevcuttur. Bu özellikler genellikle konsol tipi cihazlarda bulunur.

El tipi pulse oksimetreler avuç içinde tutulabilecek ölçülerdedir. Ayrıca masa üzerinde veya serum askılığına asılarak da kullanılabilir. Parmak tipi olan cihazlara göre daha büyüktür ve sensörü bir kablo vasıtasıyla haricen bağlanır. Bilek tipi pulse oksimetreler ise kol saatinden biraz daha büyük ölçülerdedir ve kol saati gibi bileğe bağlanarak kullanılır. Hastanın bileğine sabitlendiği için cihazın yere düşme riski yoktur. El tipi olan modellerde olduğu gibi sensör cihaza bir kablo vasıtasıyla haricen bağlanır.

Konsol tipi pulse oksimetreler diğerlerine göre oldukça büyüktür. Kasası büyük olduğu için diğer modellere göre daha büyük bataryası ve ekranı olabilir. Böylece, elektrik kesintilerinde daha uzun süre kullanım sağlayabilir. Ekranın büyük olması da parametrelerin daha uzaktan kontrol edilebilmesine olanak tanır. Masa veya sehpa üzerinde kullanılabilir. Konsol tipi cihazların da sensörü bir kablo vasıtasıyla haricen bağlanır.

Acil durumlarda da kullanılabildiği için çarpmaya ve sıvı temasına dayanıklı pulse oksimetre modelleri üretilmiştir. Ayrıca MR odasında kullanılabilen özellikte cihazlar da vardır. Uygulama esnasında kullanılabilir ve MR görüntüsünde herhangi bir artefakt oluşmasına sebep olmaz.

Pulse Oksimetre Probu (Sensörü) Nedir?

Pulse oksimetrelerde kullanılan ve ölçme işlemini yerine getiren algılayıcılara “pulse oksimetre probu” denir. Bunlar konsol tipi, bilek tipi ve el tipi cihazlara haricen eklenerek kullanılır. Parmak tipi cihazlarda ise ayrıca bir sensöre ihtiyaç yoktur, sensör cihazın üzerinde bütünleşik olarak yer alır.

Pulse oksimetre problarının disposable (tek kullanımlık) veya reusable (çok kullanımlık) modelleri vardır. Reusable olanlar silikondan üretilmiştir ve otoklav ile steril edilebilir. Disposable olanlar ise tek kullanımlıktır ve steril edilip tekrar kullanılamaz. Disposable pulse oksimetre probları dikkatli şekilde kullanılırsa yaklaşık 1-2 hafta süre boyunca doğru ölçüm yapar. Sonrasında yenisiyle değiştirilmesi gerekir. Reusable problar ise genellikle 6 ay ile 1 yıl arasında kullanılabilir. Bunlar, pulse oksimetre cihazlarıyla birlikte kullanılan aksesuarlardır, farklı özelliklerde çeşitleri vardır ve hangi çeşidin kullanılacağı hastanın durumuna göre belirlenir.

Yenidoğan, çocuk ve yetişkin olmak üzere üç boy prob üretilmektedir. Doğru ölçüm sonuçlarını alabilmek için hastanın kilosuna uygun olan boy seçilmelidir. Genellikle bebeklerde disposable (tek kullanımlık) olanlar kullanılır. Bunlar yapışkanlı olduğu için bebek hareketli olsa dahi sensör sabit durur ve cihaz sorunsuz şekilde ölçüm yapmaya devam edebilir. Çok hareketli yetişkin hastalarda reusable prob kullanıldığında da ölçüm sorunu yaşanabilir.

Piyasada farklı marka cihazlara uygun problar mevcuttur. Pulse oksimetrenin sensör soketinin takılma yerine uygun prob seçilmelidir. Piyasada çoğunlukla “Nellcor” ve “Masimo” markalarının teknolojileri kullanılır. Bu nedenle probların çoğu bu markalara uyumludur. Cihaza uygun olmayan sensör kullanıldığında ölçüm sonuçları yanlış olabilir. Bu durum hayati risk oluşturabileceği için hastaya ve cihaza uygun probların tercih edilmesi gerekir.

Yorumlar

Kürşat Isırgan - 21 Kasım 2015 12:37
Oled ekranlı parmak tipi pulse oksimetreyi aldığımda tanıdık 1-2 kişi hemen sormuştu nerden aldığımı, işlevinden önce cihazın tasarımını çok estetik bulmuşlardı ve buna şaşırmıştım. =)
Sizi söylemiştim hemen, gelip almışlardır muhtemelen. Cihazların çeşitliliğini bildiğim için de aklıma geldikçe firmanızı öneriyor, tarif ediyorum.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 22 Kasım 2015 08:45
Kürşat Isırgan, merhaba. Firmamızı önerdiğiniz için teşekkür ederim.



Arife Elciyar - 18 Mayıs 2020 16:50
Sizde hangi marka parmak pulse oximetre bulunmakta

Sesan - 19 Mayıs 2020 09:14
Arife Elciyar, merhaba. İhtiyacınız olan doğru ürünü tespit edebilmemiz için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Ecem Kutay - 30 Nisan 2016 02:03
bilek tipi ve el tipi ve parmak tipi oksimetreler arasında kalibrasyon olarak en paraşılı olanları hangisidir? Üniversitemiz içinde yer alan acil servisimizde yer alan parmak tipi cihazı uzun yıllardır kullanıyoruz ve cihaz artık ömrünün dolduğunu kulağımıza fısıldıyor. Bazı araştırmalarımda hala en iyisinin parmak tipi olduğunu söyleyenler var. Fakat bilek tipleri çok daha kullanışlı görünüyor. Acaba uygun ekipman seçerken örneğin acil servisler için farklı, anestezi için farklı tip cihaz mı almalıyız? Acil servir için en doğru olan hangi tipidir?

Celil Çağlar ÖZLÜ - 30 Nisan 2016 09:25
Ecem Kutay, merhaba. Tüm cihazlar kalibre edilebilir. Hastaneler için pulse oksimetre seçerken hangi tip hastalıklarda ve nasıl ortamlarda kullanılacağı düşünülerek hareket edilmelidir. Acil serviste kullanacaksanız küçük ve bataryalı bir model daha çok işinize yarayacaktır. Gerek hasta başında gerekse transport anında rahatlıkla kullanabileceğiniz bir model tercih etmenizi tavsiye ederim.



Faruk çam - 3 Mayıs 2016 21:14
Mek Mp 110 Plustan pediatri kliniğimiz için tedarik etmek istiyoruz. Öncelikle pediatri için uygun mudur? Sistem de uygun yazıyor ama emin olmak için yine de size sormak istedim. Bir de bu tarz cihazların acaba 2. ellerini bulmak bizin için mümkün olabilir mi? Güvenilir bir firma olduğunuzu biliyorum fakat oksimetre cihazı olunca söz konusu olan yine de emin olmak istedim. Elinizde bu cihaza benzer pil ile de çalışan başka hangi tarz cihazlar var acaba bize yardımcı olabilir misiniz?

Celil Çağlar ÖZLÜ - 4 Mayıs 2016 10:45
Faruk Çam, merhaba. Firmamıza olan ilginiz için teşekkür ederim. Mek MP110 Plus bataryalı bir cihazdır ve pediyatrik kullanıma uygundur. Bu tip cihazların ikinci elleri bulunabiliyor. Pil yerine bataryalı olan modelleri tercih etmenizi tavsiye ederim. İkinci el cihaz fiyatları için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Safa - 9 Haziran 2016 21:45
Merhaba Ecem Hanim, site yetkilisi degilim fakat Nellcor urunlerinin Amerika arastirma ekibindeyim. En hassas sonucu forehad tip (kafa ya takilan) urunlerden alabilirsiniz cunku vucudun en iyi isi saglayan yeri. Yeni tip urunler bu bolge odakli uretiliyor. Fakat parmak prob lari herzaman gecerli olacak.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 10 Haziran 2016 23:13
Safa, merhaba. Öneriniz ve yorumunuz için teşekkür ederim.



abdurrrahman - 4 Ekim 2016 22:00
hangi parmağa takılır ve neden o parmak?

Celil Çağlar ÖZLÜ - 5 Ekim 2016 05:40
Abdurrrahman, merhaba. Hangi parmağa takıldığı pek önemli değildir. Yetişkinlerde genellikle işaret parmağına takılarak kullanılır.



Ozlem - 9 Kasım 2016 22:57
Tek olarak siparis edebilirmiyim annem için gerekli

Celil Çağlar ÖZLÜ - 10 Kasım 2016 09:17
Özlem, merhaba. İstediğiniz ürünü tek olarak sipariş edebilirsiniz. Sipariş için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Halil Yalçınkaya - 1 Şubat 2018 15:52
Safe Heart SHO-3002 Parmak Tipi Pulse Oksimetre Cihazı nda prob değişimi gereklimi ?

Celil Çağlar ÖZLÜ - 2 Şubat 2018 21:44
Halil Yalçınkaya, merhaba. Safe Heart SHO-3002 cihazında sensör cihazın üzerinde yer aldığı için prob değişimine gerek yoktur.



Sharareh Bastani - 16 Temmuz 2019 16:18
2 yaş ve üzeri çocuklar için kullanılabilen model hangisidir?Yanıtınıza göre siperiş vereceğim. Teşekkürler.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 17 Temmuz 2019 13:34
Sharareh Bastani, merhaba. Pulse oksimetre tercih ederken veya kullanırken, hastanın hareketli olması veya titremesi, kardiyak değişimler, tüylü veya üstü boyanmış deride kullanım, vücudun çok sıcak veya soğuk olması, cihaz ve sensör kalitesi, hastanın kilosu gibi bazı kriterlere dikkat etmek gerekir. Özellikle çocuklarda kaliteli ve hassas cihazlar kullanılmalıdır. Sipariş için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Cengiz - 5 Aralık 2019 22:40
Öncelikler Teşşekür ederim çok güzel bilgileri veriyorsunuz siz sormak istediğim bir sorum var benim babam oksijen 85 yaşında düşüklüğü çıktı ve çok kaliteli bir parmak tipi oksimetre alma gerkiyor bu konuda ysrdımcı olursanız çok müteşekkür olurum Teşşekür Saygılarımla

Celil Çağlar ÖZLÜ - 6 Aralık 2019 15:25
Cengiz, merhaba. İlginize teşekkürler. Hastanıza uygun cihazı tespit edebilmemiz için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Büşra Türken - 29 Ocak 2020 11:41
parmak tipi pulse oksimetre almak istiyorum.fiyatı ve nasıl tedarik edeceğim konusunda bilgi verir misiniz acaba?

Sesan - 29 Ocak 2020 12:04
Büşra Türken, merhaba. Ürün fiyatları için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Sedat Değer - 3 Şubat 2020 20:50
Merhaba Biolıght M70C model digital parmak tip pulse oxımeter almak istiyorum. Sizn bu cihaz ile ilgili değerlendirmeniz nedir? Elinizde varmıdır? Fiatı nedir? Bilgi verirseniz mutlu olurum. Teşekkür ederim.

Sesan - 4 Şubat 2020 11:05
Sedat Değer, merhaba. Parmak tipi pulse oksimetreler mandal şeklindedir. Alarmlı ve alarmsız modelleri mevcuttur. Ekranında oksijen saturasyonu ve nabzı gösterir. Biolight M70C modeli ise yetişkin ve 7 yaş üstü çocuklarda kullanıma uygundur. Nabız ve saturasyon ölçümü yapar. İki adet AAA pil ile 30 saate kadar çalışır. Ürün fiyatları için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Fadime aydın - 23 Nisan 2020 01:44
Merhaba parmak tipi oksimetre cihazı ile ilgili bilgi almak istiyorum,dönerseniz sevinirim teşekkürler

Sesan - 24 Nisan 2020 11:08
Fadime Aydın, merhaba. Daha detaylı bilgi için bizimle iletişime geçmenizi rica ederim.



Noha Abdelaleem - 6 Temmuz 2020 16:07
I need to know types and prices for Pulse Oksimetre Cihazı I need it for exportation My no 00905538923537

Sesan - 7 Temmuz 2020 17:36
Hello. Exportation is possible. I would like you to contact us.



Özlem Budak - 20 Eylül 2020 05:40
Hafizaya nasil alıyor?
Ekrandaki göstergeler neyi temsil ediyor? En ustteki vücuttaki oxygen seviyesi ama mesela yandaki hizla inip cikan çubuk nedir?
Şimdiden teşekkürler.

Sesan - 21 Eylül 2020 11:42
Özlem Budak, merhaba. Hafızası olan cihazlar, marka ve modele göre değişir. Parmak tipi pulse oksimetrelerde genellikle hafıza özelliği yoktur. Diğer tip cihazlarda ise cihaz üzerinde bulunan bir tuş ile geçmiş ölçümler görüntülenebilir. Cihazların ekranında oksijen saturasyonu (SpO2) ve nabız (bpm) bilgisi yer alır. Nabız, bazı cihazlarda kalp bazıların da ise çubuk şeklinde bir indikatör ile belirtilebilir.



nilgün can - 21 Aralık 2020 09:33
meraba benim ilgimi çeken ve düşündüren soruyu sormak isterim annem vefat ettikten 5 dakika sonra elindeki oksimetre oksijeni98 kalp atışını 61 gösteriyordu cevap bulamadim

Sesan - 22 Aralık 2020 11:59
Nilgün Can, merhaba. Cihaz hata vermiş olabilir.



Ömer - 29 Ocak 2021 18:52
Site yetkilisi veya tıp doktoru değilim, sadece aydınlatmak istedim. Genel olarak ölüm dediğimiz, kalbin durması ve bilincin kapanması olsa da ölmek, sandığımız gibi bir anda gerçekleşen değil, başlayan bir süreçtir — organlar yavaş yavaş ölür. Dolayısıyla kanınızdaki oksijen seviyesi ölüm anında sıfırlanmaz, yavaş yavaş azalır. Pulse metrelerin kalp atışını ölçme mekanizmaları, basit bir atım saymadan daha farklı ve burada anlatılamayacak kadar karışıktır (dikkat ettiyseniz, atım sayısı sürekli değişir, bir alçalır bir yükselir, halbuki kalbimizin atım hızı o kadar çabuk ve iki yönde birden değişmez). Bu algoritma ölümden az sonra düşük de olsa bir atım tespit etmiş olabilir. Bu arada, size sabır dilerim…

Sesan - 30 Ocak 2021 09:10
Merhaba. Bilgilerinizi bizimle paylaştığınız için teşekkür ederiz.



Melek yildiz - 5 Haziran 2023 20:18
Merhabalar 2 gun önce oksimetre aldim parmaktan ölçen…Normalde hep %96 – %99 çıkıyor bu normal mi acaba ? Ve ayağa kalktim taktim aleti ölçtüm hizlica dusmeye basladi oksijen degeri %98 den geriye doğru hizlica %78 e kadar düştü dusmeye devam ederken alarm öttü korktum kapadim ama hiçbir şikayetim yoktu o an.Hemen kapatip acip tekrar açıp ölçtüm %98 -%97 cikti hep…Bu aniden oksijen düşmesimi doğru olan yoksa kapatip acinca tekrar olctugum %97 mi ?? Neden oksimetrede oksijen aniden dususe gecer acaba bendemi sorun var yoksa alet o an olcemedimi acaba ? Ama acip kapayinca normal verdi çünkü…Bilginiz varmi acaba bu konuda



Cengiz Taltekin - 21 Aralık 2020 09:43
Kıymetli bilgiler için çok teşekkürler.
Saygılarımla

Sesan - 22 Aralık 2020 12:06
Cengiz Taltekin, merhaba. İlginiz ve desteğiniz için teşekkür ederiz.



SELAHATTİN SANDIKÇI - 31 Ocak 2021 13:22
Parmak tipi pulse oksimetrelerde vücudun sıcak olması ve ortam sıcaklığı neticeye etki etmekte parmak derisinde yara veya çizik olması etkiliyor.Bunlarin etkilemesi rakamlarda bayağı fark yapar mı?

Sesan - 1 Şubat 2021 16:14
Selahattin Sandıkçı, merhaba. Pulse oksimetrelerde parmak yara veya çizikler ölçümü etkiler, doğru sonuç vermesini engeller. Bunun dışında oje, kir, ter gibi maddelerde ölçümü etkileyebilir.



Yıldırım - 3 Ocak 2024 14:58
İki alkalin kalem pille çalışanlar dışında dijital pillerle çalışan parmak oksimetreler var mı (ince saat pili şeklinde) teşekkürler.