Pozisyon Veren Havalı Yatağın Faydaları Nelerdir?

Bası yaraları, kalıcı veya geçici süreyle yatağa bağımlı olan hastalar için ortaya çıkan en büyük sorunlardan biridir. Kişinin vücut ağırlığı, yatak ile temas eden bölgelere basınç uygular. Yatağa ya da tekerlekli sandalyeye bağımlı olan kişilerin uzun süre aynı pozisyonda kalması vücut ağırlıklarının hep aynı bölgeye basınç uygulamasına neden olur. Bu durum, basınç bölgelerinde kan dolaşımının ve doku beslenmesinin bozulmasına, deri ve deri altı dokusunun hasarına ve sonuç olarak yatak yaralarının oluşmasına yol açar. İdrar, ter ve dışkının cilt ile temas etmesi ve çarşafa, kıyafete veya hasta bezine sürtünme yatak yaralarının oluşumunu hızlandırır. Oluşan yarada enfeksiyon gelişmesi de sıkça görülür ve hastanın sağlığı açısından daha tehlikeli bir duruma neden olur. Yatak yaralarının veya diğer bir adıyla bası yaralarının tedavi maliyetleri oldukça yüksektir. İyileşme süresi de uzundur. Vücutta yaraların oluşması ve bunların enfeksiyona açık olması hastanın diğer tedavilerini de zorlaştırır. Bası yaralarının oluşmaması için uygulanabilecek en önemli tekniklerden biri havalı yatak kullanımıdır. Özellikle pozisyon veren boru tipi havalı yatak, bası yaralarının önlenmesinde ve mevcut yaraların iyileşmesinde en yüksek faydayı sağlayabilecek üründür.

Pozisyon veren havalı yatak, yaşamına kalıcı veya geçici şekilde yatağa bağımlı olarak devam etmek zorunda olan ve yatak içinde pozisyon alma güçlüğü çeken kişiler için dizayn edilmiştir. 24 saat kesintisiz çalışabildiği için günün her saatinde hastayı yatak yarası riskinden uzak tutar ve varsa açılmış olan yaralarının iyileşebilmesi için en uygun ortamın oluşmasını sağlar.

Cilt yüzeyinde basınç arttıkça o bölgedeki kılcal damarlara ulaşabilen temiz kan azalır. Temiz kan içerisinde oksijen yoğunluğu fazladır. Dokulara ulaşan oksijen, yenilenmeyi ve tamiratı hızlandırır. Temiz kanın azaldığı bölgelerde doku yenilenmesi de azaldığı için öncelikle kızarıklıkla başlayan sorunlar önlem alınmazsa çok kısa bir süre içinde yaraya dönüşebilir. Özellikle kemik çıkıntılarının olduğu bölgeler ile sürtünmeye maruz kalan kısımlarda yara oluşma riski daha çoktur. Dekübitik yaralar, enfeksiyona açık olduğu için, bazı hastalıklarla birlikte görüldüğünde ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme yol açabilir. Cildin ıslak veya nemli olması, vücut sıcaklığının yüksek olması, sürtünmenin olması, kötü beslenme, vitamin eksikliği, şeker hastalığı ve kan dolaşımı bozukluğu gibi rahatsızlıklar bası yaralarının oluşumunu hızlandırır.

Bası yaraları birkaç farklı terimle ifade edilebilir. Bunlar:

  • Yatak yarası
  • Basınç ülseri
  • Dekübit yarası
  • Dekübit ülseri
  • Dekübitis

Pozisyon veren havalı yataklar boru tipi olduğu için A+B veya A+B+C sistemiyle çalışır. Bu sistemler havalı yatağın boru şeklindeki hava kanallarının hangi düzende çalıştığını ifade eder. A+B+C sistemiyle çalışanlar bası yaralarını önleme konusunda diğerlerine göre daha başarılıdır. Ayrıca dördüncü seviyeye kadar yatak yaralarına karşı koruyucu etkisi vardır. Diğer önemli bir sorun ise hastanın terlemesi nedeniyle yattığı yerin nemlenmesidir. Cilt nemli kaldıkça yara oluşumu da hızlanır. Pozisyonlu havalı yatak modellerinin bazılarının hava kanallarının üzerinde delikler mevcuttur. Bu deliklerden hastayı rahatsız etmeyecek seviyede hava çıkar. Bu sayede havalandırma ve kuruluk sağlanır.

Normal koşullarda yatağa bağımlı hastaların her iki saatte bir sağa ve sola çevrilmesi gerekir. Hasta çevrildiğinde cilde uygulanan basınç değiştiği için dokulardaki kan miktarı artar ve doku yenilenmesi hızlanır. Böylece yara riski azalır. Gece gündüz sürekli olarak bu işlemin yapılması refakatçileri yorar. Birkaç kişinin hastayı takip etmesi ve her iki saatte bir hastayı pozisyonlandırması gerekir. Bu durum refakatçilerin sıkça uyanmasına, uykusuz kalmasına ve yorulmasına neden olur. Kilolu hastaları hareket ettirmek çok daha zordur. Ayrıca pozisyonlandırma unutulursa yara oluşma riski artacağı için bu durum refakatçiler üzerinde strese neden olabilir. Refakatçilerin olumsuz psikolojisi hastaya da yansır. Pozisyon veren havalı yataklar sürekli olarak basının yerini değiştirdiği için yatak yarası riskini azaltırken, refakatçilere de zaman ve rahatlık kazandırır.

Bası yarası riski hasta grubuna göre değişkenlik gösterebilir. Özellikle hareketsizliğe neden olan hastalıklar bu riski daha da arttırır. Yoğun bakım, geriatri ve nöroloji hastalarında bası yaraları daha sık görülür. Hastanede yatan hastalarda bası yarası görülme oranı yaklaşık %10’dur. Ülkemizde hastanede yatmış geriatrik hasta grubunda dekübit ülser sıklığı %6 civarıdır. Kardiyovasküler hastalıklar sırasında %41, akut nörolojik bozukluklar sırasında %27 ve ortopedik yaralanmalar sonrasında %15 sıklıkta bası yarasının geliştiği gözlenmiştir. Oluşan ülserlerin %63’ü hasta henüz hastanede yatmakta iken gelişmektedir. Bası yaralarının %85’i vücudun belden aşağı bölgelerinde (sakral, trokanter, iskial) görülür.

Geriatri: Yaşlılık hekimliği de denir, yaşlılık dönemindeki sağlık sorunları ve bu sorunların tedavileriyle ilgilenen tıp dalıdır.

Havalı yataklar 3 çeşittir:

  • Baklava Tipi Havalı Yatak
  • Boru Tipi Havalı Yatak
  • Pozisyon Veren Havalı Yatak

Baklava tipi havalı yataklar da diğerleri gibi bası yaralarını engellemek amacıyla kullanılır. Havalı yataklar arasında en uygun fiyatlı model olduğu için tercih edilir. Yanlış şekilde kullanılırsa yatak yarası oluşumunu engellemek yerine hızlandırabilir veya vücudun diğer bölgelerinde de yara açılmasına neden olabilir. Doğru kullanıldığında hastaya faydalı olabilecek bu ürün hastaya ciddi zararlar verebilir. Üzerinde baklava dilimlerine benzeyen hava balonları olduğu için baklava tipi havalı yatak ismi verilmiştir. Normalde, havalı yatak şişirildiğinde hava kabarcıkları senkronize bir şekilde hareket etmelidir. Bir sıranın havası inerken diğerlerinin şişmesi gerekir. Ancak, uygun olmayan kilodaki bir hastada kullanıldığında oluşan ağırlıktan dolayı hava balonlarının arasındaki hava değişimi durabilir. Bazı dilimlerde 1-2 saat boyunca 0 (sıfır) basınç varken diğer dilimlerde basınç 400 mmHg’ye kadar çıkabilir. Bu da 1-2 saat boyunca cilde yoğun şekilde basınç uygulanması anlamına gelir. Basınç nedeniyle dokulara giden kan miktarı azalır ve bu durum yara oluşumu hızlandırır. Kılcal damarlara 35 mmHg’den yüksek basınç uygulanırsa kan akışı engellenir. Kan akışı yavaşlayan dokular çabuk yıpranır. Birkaç dakika içinde ciltte kızarıklık oluşabildiği gibi, birkaç saat içinde de yaralar açılabilir. Özellikle yaşlı insanların derisi inceldiği için pozisyon verirken veya kişisel bakımı yapılırken cilt yüzeyi tahriş olabilir. Tahriş olmuş deride bası yarası daha da hızlı oluşur. Ayrıca konfor açısından bakılırsa baklava dilimlerinden bir kısmı çok düşük basınçtayken diğer kısmı çok yüksek basınçta olacağı için hasta rahat edemeyecek ve konforlu bir şekilde uzanamayacaktır.

image

Pozisyon veren havalı yataklar doğru şekilde ayarlanıp kullanılırsa, hastanın bası yaralarına karşı en etkin şekilde korunmasını sağlar. Cihazların kontrol panelinde ayarların yapılabilmesi için tuşlar ve butonlar bulunur. Hastanın kilosu, yatış açısı, basınç miktarı, hareket süresi ve çalışma sistemi gibi havalı yatağın çalışmasıyla ilgili ayarlar cihaz üzerinden yapılabilir. Hastaya uygun parametreler seçilerek bası yaralarına karşı etkili bir korunma sağlanabilir.

Yorumlar

Nalan - 16 Temmuz 2015 16:08
Merhaba, pozisyon havalı yatağı kullanıyoruz. Dayım yatalak olduğu için yaraları vardı. Daha önce kullandığımız baklava havalı yatak ile yaralar daha kötü hale gelmişti. hem pozisyon veren havalı yatağı kullandık hem de yara bakım hizmeti aldık. hızlıca yaralar iyileşti. ilk başta pahalı gibi duruyor ama parasına deyiyor bence. Teşekkür ederim.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 17 Temmuz 2015 14:12
Nalan, merhaba. Tecrübelerinizi paylaştığınız için teşekkür ederim.



Bekir Sado - 21 Ağustos 2015 16:14
Havalı yatağı almadan önce çok araştırdım. Hastamız 110 kilo olduğu için sağa sola çevirmek çok zor oluyordu. Bu yatak ile pozisyon verme sorunumuzu çözdük. Yatağın ayarlanabilir olması çok güzel. uzun süre yatan tüm hastalara tavsiye ederim.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 22 Ağustos 2015 09:25
Bekir Sado, merhaba. Tecrübelerinizi ve önerilerinizi paylaştığınız için teşekkür ederim.



EMEL BİLGİÇ - 23 Haziran 2016 17:19
merhabalar ürün hakkında daha ayrıntılı bilgi alabilir miyim? hastamızın bel den aşağı kısmı tutmuyor. karyola da yatmıyor yerde yatıyor. yerde kullanışlı mı? bu yatak ile ilgili videolar var ise paylaşabilir misiniz?
tşkler

Celil Çağlar ÖZLÜ - 24 Haziran 2016 07:00
Emel Bilgiç, merhaba. Ürünü hem yatak üstünde hem de yerde kullanabilirsiniz. Videolarını Youtube kanalımızda izleyebilirsiniz.



ibrahim iman - 15 Kasım 2016 10:18
merhaba…annem evde bakım hasatası ve bilinci kapalı…böyle bir yatağa ihtiyacımız var. kurulumu sizmi yapıyorsunuz…tşk.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 16 Kasım 2016 19:24
İbrahim İman, merhaba. İzmir içinde yerinde kurulum yapabiliriz. İzmir dışındaki illerde ise sesli veya görüntülü görüşmeyle destek vererek yardımcı olabiliriz. Kurulumu ve kullanımı basit olduğu için zorlanacağınızı düşünmüyorum. İyi günler.



mustafa Erkan - 4 Aralık 2016 00:10
Merhabalar. ürünü alalı bir ay oldu ama tam olarak kullanamadık. Hava kanalları hep stabil duruyor. bunu bana yetkili biri tarif edebilir mi ? kullanma kılavuzunu da kaybettim. Merak ettiğim şey hava kanallarının sürekli değişmesini sağlamak için pressure kısmını minimumda mı yoksa maksimumda mı yapmalıyız. Biz ürünü aldıktan beri kanallar hiç şişip inmedi sürekli olarak aynı kaldı.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 4 Aralık 2016 13:58
Merhaba. Ürünün ayarlarını yapabilmeniz için sesli veya görüntülü görüşmeyle destek vererek yardımcı olabiliriz. Eğer yardıma ihtiyacınız olursa bizimle iletişime geçebilirsiniz.