PAP cihazları, dış ortamdaki havayı motorları sayesinde emer ve ayarlanan seviyede basınçlı hava oluşturarak hastaya gönderir. Havada bulunan partiküller cihazın dışında ve içinde bulunan filtrelerden geçirilerek temizlenir. Dış filtreden kaçan partiküller zamanla cihazın içinde birikebilir ve arızaya sebebiyet verebilir. Zararlı partiküller basınçlı havayla birlikte kullanıcıya giderek alerji veya enfeksiyona neden olabilir. Hem hastanın sağlığı hem de cihazın verimliliği açısından düzenli olarak cihazın servis bakımlarının yapılması gerekir. Sadece cihaz değil nemlendirme haznesi, solunum devresi ve maske de temizlenmelidir. PAP cihazlarının bakımı düzenli şekilde yapılırsa, oluşabilecek arızalar önlenebilir. Bu durum hem tedavinin sürekliliğini sağlar hem de maddi kayıpların önüne geçer. Düzenli yaptırılması kadar, servis bakım işlemlerini kimin nasıl yaptığı da çok önemlidir.
PAP Cihazı Nedir?
PAP = Positive airway pressure = Pozitif yönlü solunum yolu basıncı
PAP cihazları, pozitif yönlü solunum yolu basıncı üreten, solunum hastalıklarının tedavi sürecinde kullanılan, farklı fonksiyonlarda çeşitleri olan tıbbi cihazlardır. 7 çeşidi mevcuttur:
- CPAP Cihazı
- OTOCPAP Cihazı
- BPAP Cihazı
- BPAP ST Cihazı
- BPAP ST AVAPS Cihazı
- OTOBPAP Cihazı
- ASV Cihazı
CPAP ve OTOCPAP, uyku apnesi hastalığı bulunan kişilerde kullanılan, uyku esnasında solunum yolunu açık tutarak hastanın rahat uyumasını sağlayan tıbbi cihazlardır. BPAP ve BPAP ST cihazları ise genellikle ileri seviyede uyku apnesi veya KOAH gibi akciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılan solunum cihazlarıdır. Bunlar dışında, BPAP ST AVAPS, OTOBPAP ve ASV adı verilen PAP cihazları da vardır.
Uygulama şekli farklı olsa da bu cihazların hepsi benzer bir sistemle çalışır ve sürekli olarak pozitif yönlü solunum yolu basıncı sağlar. CPAP ve OTOCPAP cihazları tek seviyeli basınç üretir, hasta nefes alırken ve verirken aynı basıncı uygular. BPAP, BPAP ST, BPAP ST AVAPS, OTOBPAP ve ASV cihazları ise iki seviyeli basınç üretir. Bu sayede hasta nefes alırken yüksek, nefes verirken daha düşük basınç uygulanır. Temel farkları bu olsa da BPAP, BPAP ST, BPAP ST AVAPS, OTOBPAP ve ASV cihazlarında daha fazla solunumsal parametre ayarlanabilir. Tedavi edilmek istenen hastalığın çeşidine ve seviyesine göre cihaz tercihi hekim tarafından yapılır.
PAP Cihazlarının Bakımı Nasıl Yapılır?
PAP cihazlarının içinde anakart, basınç sensörleri, motor, havanın iletilmesini sağlayan borular, havanın temizlenmesini sağlayan filtreler ve cihaz çalışırken sessizlik sağlayan sünger bloklar mevcuttur. Cihazın elektronik aksamı anakarta bağlıdır. Hekimlerin önerdiği kullanım parametreleri anakart üzerinde yer alan hafızaya kaydedilir. Böylece cihaz, kaydedilen solunum parametrelerine uygun şekilde tedavi basıncını uygular. Bu basınç motor tarafından dış ortamdan alınan havayla oluşturulur ve hastaya iletilir. Dış ortamdan cihaza alınan ve sonra hastaya iletilen hava, filtrelerden geçirilerek zararlı partiküllerden arındırılır. Böylece hem hastanın kirli havaya maruz kalmaması hem de cihazın daha uzun ömürlü olması sağlanır.
Solunum cihazlarının kullanım ömrünü uzatmak ve kullanıcıya daha temiz hava ulaşmasını sağlamak için temizlik ve bakımların düzenli olarak yapılması gerekir. Öncelikle filtrelerin temizliğine dikkat edilmelidir. Filtrelerin ömürleri, kullanım süresine ve cihazın filtre kalitesine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Cihazların olabildiğince temiz ve tozsuz bir ortamda kullanılması gerekir. Cihazın dış filtresi, kullanım kılavuzunda belirtilen sürede ve düzenli olarak, kullanıcı tarafından değiştirilmelidir.
Cihazların, marka modeline göre tek veya çok kullanımlık filtreleri vardır. Tek kullanımlık filtreler yıkandığında partikül tutma özelliğini kaybettiği için kirlendiğinde yenisiyle değiştirilmelidir. Çok kullanımlık filtreler ise 3-4 günde bir yıkanıp kurutulup tekrar kullanılabilir. Bu filtrelerin de 3 ayda bir yenisiyle değiştirilmesi önerilir. Filtrelerin ıslakken kullanılması durumunda cihazın içinde nem birikebilir ve sıvı temasından dolayı arıza oluşabilir. Sıvı teması, cihazın garanti kapsamı dışında kalmasına neden olur.
Solunum cihazlarında, hastaya giden havanın nemlendirilmesi için içine su konan hazneler kullanılır. Nemlendirme hazneleriyle ilgili en çok oluşan şikayet kireçlenmedir. Kireçlenme hem kötü bir görüntüye hem de tıkanmaya sebebiyet verir. Nemlendiricinin parçalarının birbirine yapışmasına ve hava kanalının daralmasına neden olur. Şebeke suyu kullanılırsa çok kısa bir sürede kireçlenme sorunu yaşanabilir. Kireçlenmeyi geciktirmek için kaynatılıp soğutulmuş su veya saf su kullanılabilir. Haznenin temizliği elma sirkesiyle kolayca yapılabilir. Bu sayede kireçlenme giderilebilir ve hijyen sağlanabilir.
Nemlendirme haznesinde kalan suyun her kullanımdan sonra boşaltılması gerekir. İçinde su varken cihazı taşımak tehlikelidir. Hazne boş bir şekilde muhafaza edilmelidir. Aksi halde, uzun süre haznede bekleyen suyun içinde bakteri veya mikrop oluşabilir. Bunlar solunumla doğrudan akciğerlere ulaşabilir ve enfeksiyona sebebiyet verebilir. Haznede bekleyen su kireçlenmeyi de hızlandırır.
PAP cihazlarında kullanılan maskelerin ve solunum devrelerinin (hortumlarının) temizliği sağlık açısından çok önemlidir. Kirlenen maskede kötü kokular oluşabilir ve bu durum cihaz kullanımını engelleyebilir. Nemlendirici haznesinde olduğu gibi maskede de bakteri veya mikrop oluşabilir. Ayrıca, kirli kalan maskeler çabuk yıpranır ve hem hava kaçağına hem de ciltte yaralara neden olabilir. Maske gibi hortumunda aynı sebeplerle temiz tutulması gerekir.
Temiz tutulan aksesuarlar bir yıla kadar sorunsuz kullanılabilir. Maske ve hortum bakımı kalıntı bırakmayan organik dezenfektanlar ile yapılmalıdır. Bu sayede hem vücut kirlerinden hem de bakteri ve mikroplardan arındırılır. Alkol gibi maddelerin aksesuarlara zarar verebileceği unutulmamalıdır.
Hazne, maske ve hortum gibi aksesuarların temizliğinde kesinlikle kalıntı bırakmayan organik maddeler kullanılmalıdır. Doğal elma sirkesi ile cihaz ve aksesuar temizliği yapılabilir. Vücuda zarar verebilecek nitelikte kimyasal maddeler solunum sistemine geri dönüşü olmayan şekilde zarar verebilir. Bu nedenle kalıntı bırakma riski olan hiçbir madde cihaz temizliğinde tercih edilmemelidir.
Tüm ekipmanların kullanım ve servis talimatlarında yazan şekilde temizlenmesi gerekir. Bakım ve servis işlemlerinin doğru yapılmaması tedavi etkinliğini bozabilir, cihazlarda hasara neden olabilir.
PAP Cihazı Bakımı Kalite Standardı
Kullanıcıların yapması gereken temizliğin dışında teknik servisin yapması gereken bakımlar vardır. Kullanım kılavuzunda cihazın teknik servis bakım süresi belirtilmediyse 3 ayda bir TSE (Türk Standartları Enstitüsü) belgeli yetkili bir firmaya bakım yaptırmak gerekir. Ortaya çıkabilecek birçok sorunun önlenmesi için bu bakımın üç ayda bir yapılmasında fayda vardır. Konusunda uzman teknik ekibimiz bu işlemi her marka model cihaz için belirli bir kalite standardında uygulamaktadır. PAP cihazlarının bakımı için uyguladığımız kalite standardımız aşağıda yer almaktadır.
- PAP cihazlarının servis bakımı, yalnızca servisimizde yapılabilir. Bakım esnasında test cihazları gerektiği için kullanıcının adresinde yapmak mümkün değildir.
- Öncelikle cihaza uygulanacak işlemler hakkında kullanıcıya detaylı bilgi verilir.
- Bakım işleminin üç ayda bir yapılması önerilir.
- Kullanıcı şikayetleri dinlenir.
- Cihaz çalıştırılır, olağan ses seviyesi kontrol edilir ve olası bir arızaya karşı üzerinde bulunan aksesuarlarla birlikte çalışma şekli incelenir.
- Hazne, maske ve solunum devresi gibi aksesuarlar cihazdan ayrılır ve cihazın ürettiği hava basıncı analiz cihazı ile test edilir.
- Cihazın varsa ısıtıcılı nemlendiricisi aktif hale getirilerek kontrol edilir.
- Bu maddeye kadar olan kontrollerde cihazın çalışma şeklinde bir sorun görülürse veya cihazda bir arıza tespit edilirse kullanıcıya bilgi vererek tamir süreci başlatılır.
- Cihazda arıza yoksa bakım işlemlerine devam edilir.
- Cihazın kasası açılır.
- Cihazın içi dezenfektan sprey ve basınçlı havayla temizlenir.
- Cihazın içinde bulunan elektronik aksamda sorun olup olmadığı ve soketlerin iyi bir şekilde yerine oturup oturmadığı kontrol edilir.
- Cihazın motoru, hava kanalları ve tuşları temizlenir.
- Cihazın içinde ve dışında bulunan tüm filtreler yenisiyle değiştirilir.
- Cihazın kasası kapatılır. Tüm aksesuarları takılır ve çalışma şekli kontrol edilir.
- Cihazın ürettiği hava basıncı analiz cihazı ile tekrar test edilir.
- Cihazın güncel parametreleri hasta raporu ile karşılaştırılır, yanlışlık varsa düzeltilir.
- Saat ve tarih ayarı kontrol edilir, yanlışlık varsa düzeltilir.
- Cihazın dış kasası ve kablosu dezenfektan ile temizlenir.
- Sökülen tüm kirli filtreler imha edilir.
- Yapılan işlemlerle ilgili servis tutanağı hazırlanır ve kullanıcıya gerekli bilgiler aktarılır.
Bakım işlemlerinin belirlenen kalite standardında yapılması hem cihazların verimliliği hem de hastanın sağlık güvenliği açısından çok önemlidir.
Yorumlar
BİROL DİZDAR - 13 Eylül 2022 18:49
Sizin gibi İstisnalar hariç satıcılar cihazlarını satıp paralarını aldıktan sonra hastayla lhgilerini kesiyorlar.
ben 5 yıldır aynı cihazın yalnızca hortum ,maske ve filitre ile
nemlenirici temizliğine özen gösterdim. Diğerlerin yapabilmem zaten
mümkün deği Bu durumda AHİ sıfır ve 1 in altında mükemmel ir parametre vermesine mıukabil
benim tüm gün yorgun ve uykulu olmamın nedeni yukarıda sayılan Bakım
işlemlerinin belirlenen kalite standardında yapılmamasının bir sonucu
olarak cihazın verdiği parametrelerin hatalı olduğuna dair haklı bir
kanaat belirdi.Bu durumu satıcıya bildirdim. Ne diyeceğini bekleyeceğim.Eğer cevap verebilirse ….Bunun yanında Türkiye ‘deki kullandığım cihazın temsilcilerine de durumu anlatacağım.
Celil Çağlar ÖZLÜ - 14 Eylül 2022 15:30
Merhaba. Tecrübelerinizi paylaştığınız için teşekkür ederiz.