Akciğer, KOAH, Oksijen Tedavisi, BPAP (Bilevel CPAP) Tedavisi
Akciğer
KOAH’ı (Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı) açıklamadan önce akciğerler hakkında biraz bilgi vermek gerekir. Akciğerler göğüs boşluğu içinde bulunur ve solunumun en önemli organıdır. Göğüs boşluğunun sağ ve sol yanlarında bulunan iki ayrı parçadan meydana gelmiştir. Sağ akciğer 3 loblu, sol akciğer 2 lobludur. Akciğerler, içi hava ile dolu olan ve akciğer kesecikleri (alveol) denen boşluklardan yapılmıştır. Keseciklerdeki hava, bronşçuklar, bronşlar, soluk borusu (trakea), gırtlak, yutak, ağız ve burun yolları ile atmosfer havası ile birleşir.
KOAH Nedir?
K » Kronik » Sürekli olan
O » Obstrüktif » Tıkanıklık oluşturan
A » Akciğer
H » Hastalığı
KOAH bir akciğer hastalığıdır. Bulaşıcı bir hastalık değildir.
KOAH, zararlı madde ve gazların uzun süreli solunması sonucu akciğerlerde oluşan, kronik bronşit ve amfizeme bağlı olarak gelişen kronik, geri dönüşümsüz ve ilerleyici olan hava akımı kısıtlanması ile karakteristik bir hastalıktır. Kronik bronşit ya da amfizemi olan bir hastada KOAH geliştiğini söyleyebilmek için kronik hava akımı kısıtlanmasının meydana gelmiş olması gerekmektedir.
KOAH daha çok ileri yaş hastalığıdır. Erkeklerde daha sık görülür.
Ülkemizde 40 yaş üstü kişilerde yapılan bir araştırmada KOAH görülme sıklığının dünya ortalamasının çok çok üzerinde olduğu saptandı.
KOAH Bulguları
Öksürük ve balgam çıkarma KOAH‘ın başlangıcından itibaren vardır. Bu şikayetler zamanla artar, nefes darlığı ve hışıltılı solunum bunlara eklenir. İlk etapta öksürük hafiftir ve sabahları şiddetlenir. Balgam atılmasıyla hasta rahatlar. Hastalık ilerledikçe öksürük şiddetlenir, balgam koyulaşır. Balgam üzerinde çizgi halinde kan görülebilir.
KOAH ilerlediğinde oksijen azlığı da gelişebilir. Bu nedenle eller, ayaklar ve yüzde morarma görülebilir. Kronik oksijen yetersizliği ve tekrarlayan öksürük nöbetleri kalp yetersizliğine neden olabilir. Hastalar genellikle geniş, fıçı göğse sahiptirler. Hastanın göğüs ön arka çapı artmıştır. Boyundaki yardımcı solunum kasları belirgin hale gelmiştir ve nefes alırken hareketleri izlenebilir. Hasta dinlenirken solunum sesleri azalır. Kalp sesleri derinden ve hafif duyulur. KOAH hastalarında solunumun nefes verme safhası uzamıştır.
Dünyada her yıl 3 milyon kişi bu hastalıktan yaşamını kaybetmektedir. Diğer hastalıklarda azalma görülürken KOAH görülme sıklığı % 163 oranında artmıştır.
KOAH tüm dünya genelinde ölüm nedenleri arasında 4. sırada yer almaktadır. Türkiye’de 3 milyon kişide KOAH olduğu tahmin edilmektedir. Ülkemizde sonucu ölümle sonuçlanan 3. sıradaki hastalıktır.
Kronik öksürük, balgam çıkarma ve nefes darlığı gibi semptomlar ile hastaneye başvuran hastalarda standart akciğer grafisi ve solunum fonksiyon testleri yapılır. Bunların dışında EKG ve tam kan sayımı testleri de yapılabilir. Standart akciğer grafisinde KOAH‘a ilişkin bulgular saptanabilir. Solunum fonksiyon testleri ise KOAH tanısının objektif olarak kesinleştirilmesini ve ağırlık derecesinin belirlenmesini sağlar.
KOAH Etkenleri Nelerdir?
- Sigara
- Alkol
- Hava kirliliği
- Mesleki faktörler
- Sosyoekonomik şartlar
- Solunum yolu enfeksiyonları
- Genetik faktörler
- Akciğerde tahribata yol açan hastalıklar
Oksijen Tedavisi
Günümüzde KOAH‘ı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yoktur. Bazı ilaçlarla hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Bu hastalığın ilerlemesini yavaşlatan en önemli etken ise sigarayı bırakmaktır. KOAH bulunan bir hastanın kanında oksijen basıncı düşer ve dokular yeteri kadar oksijenlenemez. Bu durumdan öncelikle beyin olmak üzere kalp ve böbrek gibi birçok hayati organ zarar görebilir. Hastanın kanındaki oksijen basıncını ve miktarını artırmak için “oksijen tedavisi” uygulanmalıdır.
Oksijen tedavisi, hastaların tıkanmalarını engeller ve yaşam sürelerini uzatır. Düzenli tedavi hastaneye yatış sayısını ve süresini azaltacaktır. Hastada nefes darlığı ve akciğer damar basıncı azalır, uyku kalitesi artar, kas ve iskelet yapısı iyileşir ve hastanın kanında artmış olan alyuvarların sayısı azalır. Böylece hastalar kendilerini daha iyi hissederler ve daha rahat egzersiz yapabilirler.
Uzun süreli oksijen tedavisi için belirlenmiş bazı kriterler vardır. Bu tip tedaviye, kanda oksijen basıncının (paO2) 55 mmHg’nin ve oksijen saturasyonunun (SpO2) % 90’ın altında olduğu, pulmoner hipertansiyon (akciğer yüksek tansiyonu) ile beraber bacaklarda ödem, alyuvarların % 55’in üzerine çıktığı ve kalp yetersizliği kriterleri bulunduğu zaman başvurulur.
KOAH için oksijen tedavisi uyku sırasında da sürdürülmelidir. Bu sayede uyku sırasında oksijen basıncının (paO2) düşmesine neden olabilecek ritim bozuklukları ve tansiyon yükselmeleri de önlenmiş olur. Beyin fonksiyonları düzelir. Yapılan araştırmalar, tedavi süresi ne kadar uzun olursa hastanın yaşama süresi o kadar fazla olduğunu göstermektedir. Günde uyku dahil 19 saat oksijen alan hastalarla, gündüzleri uyanık oldukları zaman süresince 12 saat oksijen alan hastaların iki sene sonra hayatta olup olmadıklarına bakıldığında 19 saat oksijen alanların diğer gruptakilere göre % 50 oranında daha uzun yaşadıkları belirlenmiştir. Oksijen tedavisinde doz ve süre hastaya göre ayarlanmalıdır, kandaki karbon dioksit basıncı (paCO3) ve kanın pH değeri de dikkate alınmalıdır. Gelişi güzel yapılan oksijen tedavisi hastaya zarar verebilir.
KOAH hastalarında kanda oksijen basıncı (paO2) zaten düşüktür; KOAH ataklarında daha da düşer. Bunu pratik olarak hastanın tırnaklarının ve dudaklarının morarmasından anlayabiliriz. Pulse oksimetre adı verilen bir cihazla parmaktan oksijen ölçümü yapılabilir. Bunun % 90’ın altına düşmesi kandaki oksijenin yeterli olmadığının bir göstergesidir. Ama, en sağlıklı bilgi arter kanında oksijen basıncının (paO2) ölçülmesiyle elde edilir. Bu sayede kanda karbon dioksit basıncı (paCO3) ve kanın pH değeri de belirlenebilir. Oksijen basıncı (paO2) 60 mmHg’nin altına düşerse hastanın dokularına giden oksijen yetersiz kalacaktır. Bu hastalara oksijen verilerek oksijen basıncı 60’ın üzerinde tutulmaya çalışılır. Oksijen veriliş hızı (akış) genellikle dakikada 1-2 litre kadardır.
KOAH hastalarında uzun süreli oksijen tedavisi oksijen konsantratörleri ve oksijen tüpleri ile yapılır. Bu cihazlar klinikte veya evde kullanılabilir.
BPAP (Bilevel CPAP) Tedavisi
Bilevel CPAP (BPAP) cihazları üst solunum yolları veya akciğer hastalıklarının tedavisinde kullanılır. Bu cihazlar non-invaziv yöntemle nasal (burun) veya ora-nasal (ağız-burun) CPAP ve BPAP maskeleriyle kullanılmaktadır.
Bilevel S (BPAP S) ve Bilevel ST (BPAP ST) olarak adlandırılan 2 çeşidi vardır. Bunlar çalışma yöntemleri bakımından birbirine çok benzerdir ancak farkları vardır. Her iki cihazda iki kademeli ve sürekli olarak pozitif hava yolu basıncı üretir. Kişi nefes alırken farklı (IPAP), nefes verirken farklı (EPAP) basınçlar üretir. Bilevel ST (BPAP ST) cihazı ayarlanabilen I/E ve frekans parametreleri sayesinde hastanın spontan solunumunun azalmasına izin vermez. Bilevel S (BPAP S) cihazı ile temel farkı budur.
IPAP = Inspiratory Positive Airway Pressure
EPAP = Expiratory Positive Airway Pressure
Uyku sırasında hava yolu rezistansı ve hava yolunun kapanmaya eğilimi inspirasyonda ekspirasyona göre daha fazladır. Sabit basınç yerine ekspirasyonda inspirasyona göre daha düşük basınç uygulamak için BPAP (Bilevel CPAP) cihazları geliştirilmiştir. Böylece hastanın düşük basınç ile ekspirasyon yapması ve tedaviyi daha iyi tolere etmesi amaçlanmıştır.
Bilevel S (BPAP S) ve Bilevel ST (BPAP ST) cihazları genellikle aşağıdaki 3 durumda kullanılır:
- Obeziteye bağlı hipoventilasyon durumunda
- KOAH gibi akciğer kaynaklı bir hastalık olduğunda
- CPAP cihazlarına uyum sağlayamayan hastalarda
BPAP S ve BPAP ST cihazları, oksijen konsantratörleri ve oksijen tüpleri ile birlikte de kullanılabilir. Hastanın ihtiyacı olan oksijen desteği bu şekilde sağlanır.
Ben oksijen kondansatoru ile beraber gece yatarken ikisini bir kullanıyorum bir zararı olurmu acaba
Ali Arat, merhaba. Oksijen konsantratörünü ve BPAP cihazını birlikte kullanabilirsiniz. Herhangi bir sorun olmayacaktır.
Merhaba. Babam 10. Gundur. Pendik. Bölge. Hastanesinde. Solunum. Cihazına. Bağlı. Uyutuluyor. Yani. Yanlismi. Dogrumu bilirmiyiz. Sayin. Hekim bey. Adamin. Elerini. Ayaklarını. Bağlıyorlar. Ağzındaki. Hortumu. Çıkarmasın. Diye. Normal. Bu. Tam. Bir. Işkence. Deyilmi.
Ayhan, merhaba. Öncelikle geçmiş olsun. Özellikle hareketlerini kontrol edemeyen hastalar bu tip uygulamalara maruz kalabilmektedir. Hastanız hareketlerini kontrol edemiyorsa, kontrolsüz bir şekilde solunum cihazı hortumlarını çıkarıp hayati risk oluşturmasın diye hastane tarafından alınan bir önlemdir. Durumu ilgili hekimle görüşmenizi tavsiye ederim.
hocam babam koah baslangicinda tedavisi konuldu sigarayi birakmiyor ama hala
doktorada gitmiyor
O2 tupu almayi dusunuyorum internet uzerinden basinci veya sureyi nasil ayarlicam
Eren, merhaba. Öncelikle kişinin bir hekim tarafından muayene edilmesi gerekir. Doktora gitmiyor ise bir oksijen tüpü olarak 2 kademesinde kullanabilirsiniz. Oksijen miktarını pulse oksimetre cihazı ile kontrol edebilirsiniz. Saturasyonu yükseldiğinde oksijeni kesmelisiniz.
Mrb hocam kayın validem koah hastası hem oxygen concentrator ve bipap cihazı kullanıyor.6 ve 20 basınç a ayarlandı doktor tarafından fakat uyum sağlayamıyor. Koah hastalarının uyurken o2 si düşer mi uykuda o2 seviyesi kaç olmalı?
Cem Gedik, merhaba. Vücut uykudayken hareketsiz olur ve kan akışı yavaşlar. Bu nedenle vücut oksijeni hızlı harcamaz fakat yine de oksijen saturasyonu 90 üstü olmalıdır. Nabız da aynı şekilde uyku esnasında yavaşlar. Vücudun bazı bölümleri çalışırken bazı bölümleri de durur. Basınç değerleri ile hasta adaptasyon sağlamıyorsa kişi tekrar uyku testine girmeli ve uzmanlar tarafından basınç değerleri gerek görülürse değiştirilmeli. Bu işlem öncesinde cihaz yetkili teknik servis tarafından incelenmeli, gerekli kontrolleri sağlanmalıdır.
Merhaba babam tuvalete çıktıktan sonrs olsijeni 65 e kadat düşüyor ne yapmamız gerekli yeni makinemi alalım 10 mt uzun kabşoda aldık bi işe yaramadı devamlı oksijen kullanan hastanın hayat standartını artırmak için ne tavsiye ediyorsunuz
Mahmut, merhaba. Bahsettiğiniz duruma göre hasta oksijeni kesintisiz şekilde kullanması gerekiyor. Uzun kanül kullandığınız için hastanın oksijeni düşmüyor, hasta tuvalete giderken hareket ettiği için oksijeni düşüyor diye düşünüyorum. Eğer hasta sabit duruyorken uzun kanülle birlikte cihazı kullanıyorsa ve oksijeni yine düşüyorsa, o zaman kanülde bir tıkanıklık olması muhtemel. Bunun dışında hasta hareket halindeyken cihazın oksijen seviyesini geçici olarak arttırabilirsiniz. Diğer seçenek ise taşınabilir oksijen tüpü alarak hasta tuvalete giderken kullanabilirsiniz. Eğer hastanın şu an kullandığı oksijen konsantratörü 5 litre/dakika ise ve yeterli gelmiyorsa, doktorunuza danışarak 10 litre/dakika kapasiteli cihaz almanız gerekebilir.
Merhaba babam koah hastası şu anda ilaçlarla birlikte 3 dk/litre oksijen alıyor ve 82 civarında tutmaya çalışıyoruz. Ancak evden dışarı çıkmak istediğimizde taşınabilir bir cihaz getekiyor. Tanıdığımız birinde respironics remstar pro uyku terapi cihazı varmış bununda okijen verdiğini belietiyor başka bir yere çıktığımızda bu cihaz işe yararmı. Acil cevap verirseniz çok memnun olurum sizin vereceğiniz cevaba istinaden hareket edeceğim.
Hulusi, merhaba. CPAP-BPAP cihazları odada bulunan havayı ayarlanan basınçta hastaya gönderir. Bu cihazların ekstra oksijen verme özelliği yoktur. Daha yoğun seviyede oksijen desteğine ihtiyaç varsa oksijen konsantratörü cihazı kullanılabilir. Taşınabilir oksijen konsantratörü cihazı, ihtiyacınızı karşılayabilir ancak hastanızın durumuna bakılırsa yüksek kapasiteli bir cihaz tedarik etmeniz gerekiyor.
Merhaba, Annem koah hastası oksijeni makineye bağlı değilken 85 in altına düşmüyor fakat annem yinede oksijen maskesini takmak istiyor. Sürekli oksijen alımı zararlı mıdır?
Aynur Çetin, merhaba. Fazla oksijen almasının görünürde bir zararı yoktur ancak kişi oksijeni bir cihaz yardımıyla almaya alışırsa bu durumda akciğerlerde biraz tembellik olur ve devam eden hayatından makineye olan ihtiyacı artar.
Hocam iyi günler şu anda babam yoğun bakımda yatmakta koah hastası hastane de yatarken enfeksiyon kapmış akciğerinde büzülme var makina takacaklar sizce durum nasıl olur
Gökhan Oral, merhaba. Öncelikle geçmiş olsun. Yoğun bakımda yatan hasta içi yorum yapmak oldukça zordur. Hastanın doktoru, primer ve sekonder hastalıkları birlikte değerlendirerek ve kullanılan ilaçları da göz önünde bulundurarak en doğru yorumu yapabilir.
Hocam merb sorum şudur.. Babam gribal bir hastalık yaşadı acile geldik sonuçlar temiz çıktı röntgen kan gazı ciğerde su birikmesi v.s hiç bir sonuçta kötü demedi fakat ewe geldiğimizde oksijeni çıkarttığında 10 dk bir düşüyor hasta olmadığı eski halindeyken kesintisiz oksj.. Alıp bıraktığında sabahtan aksama kadar düşmüyordü örnek.. Oksijen 98 de bırakıp aksam ölçtüğümüzde en faxla 87 oluyordu şimdi öle deil dr.. Hafif enfeksiyonda var dedi antibiyotik verdi bitirdi balgam çıkıo zaten eski durumuna nasıl döner tşk
Ceyhun, merhaba. Hastanızın sürekli oksijen konsantratörü kullanma sebebini tam olarak anlayamadım. Tahminim, KOAH nedeniyle oksijen kullanıyor. Bu tip hastalarda yılda birkaç kere KOAH alevlenmesi denilen ataklar oluşabilir. Bu durumda nefes darlığı, öksürük ve balgam miktarı artar. KOAH alevlenmelerinin % 70-75’i bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanır, geri kalanı ise virüslerden. Hekim, eğer uygun görürse antibiyotik tedavisine başlayabilir. Ayrıca KOAH hastalarının her yıl Eylül-Ekim aylarında doktor kontrolünden geçmesi ve doktoru uygun görüyorsa grip aşısı olması gerekir. Bunun dışında 5-10 yılda bir pnömoni (zatüre) aşısı da yaptırmaları önerilir.
Hocam iyi aksamlar. Babam yaklasik 2 senedir koah hastasi ve kronik bronsit suan bronsiti atlatmaya calisiyor. Nefesi ve cigerleri kendisini cok zorluyor gun icinde. Doktor bpap cihazi onerdi fakat kan gazi testine gore raporunu yazamadi. Bir yakinimiz bize oksijen concentratorunu verdi. Bpap ve o.concentratorun farki var midir? Bpap cihazi mi almaliyim? Simdiden tesekkurler.
Sef, merhaba. Öncelikle geçmiş olsun. BPAP ve oksijen konsantratörü farklı cihazlardır. BPAP cihazı doktorun önerdiği parametrelere bağlı kalarak hastanın solunum yoluna basınçlı hava gönderir, oksijen konsantratörü ise yüksek yoğunlukta oksijen gazı üretir. Bu cihazlar tek başına kullanılabildiği gibi birlikte de kullanılabilir. Her ikisi de hekim önerisiyle kullanılan cihazlardır. Hastanıza uygun cihaz tedavisini ancak hekiminize danışarak öğrenebilirsiniz.
Hocam merhaba
Babamda solunum yetmezliği var. Bpap cihazını oksijen konsantratörümile kullanıyoruz. Gündüz 2 gece 4 saat olmak üzere 6 saat kullanılmasını dr önerdi. Babam bazen 14-15 saat takıyor. Bunun zararı olur mu? Bpap cihazı fazla takılması sorun yaratır mı
Özlem Sezgin, merhaba. Öncelikle doktorunuzun önerilerine uymanızı tavsiye ederim. Bunun dışında, BPAP cihazlarını önerilenden daha uzun süre kullanmak, eğer doğru şekilde kullanılıyorsa, hastaya bir zarar vermeyecektir. Cihazları, hekiminizin raporda belirttiği parametrelerde kullanmanız gerekir.
İyi günler ben kistik fibrozis hastasıyım son 4gundur karbondioksit yukselmesine bağlı tikanmalarim var bipap isimli makinemle hava almaktayım bu durum kaç günde veya kaç haftada normale döner evde bipap kullanmaktayım hastaneye gitmem gereklimi? karbondioksit yukselimi evde bipap kullanımı ile normale döner mi cevaplarsanız sevinirim
Gökay, merhaba. Hekiminizin size önerdiği şekilde ve sürede BPAP cihazını kullanmanız gerekir. Düzenli kullanımda kanda biriken karbondioksit gazı normale dönebilir. Etki görmezseniz tekrar hastaneye başvurmanızı tavsiye ederim.
Soguk alginligi nedeniyle doktora gittim röntgen cektiler.daha sonra kronik bronsit deyip hastaneye gönderdiler.hastanede tekrar röntgen cektiler,kan tahlili en az üc defa,balgam testi idrar testi,solunum fonksiyon testi üc gün antibiyotik tedavisi yaptilar.bütün test seferleri normal cikti.hastane akut bronsit oldugumu bütün testlerde koah olamadigimi söylüyor.fakat ev doktorumda sadece bir röntgen filmine dayanarak kronik bronsitsin diyor.su an kafam karisti lütfen siz de bir cevap verin
Ercan, merhaba. Anlattığınız kadarıyla tüm testler yapılmış. Bu konuda yalnızca hekimlerin önerilerine uymanızı tavsiye ederim. Birkaç farklı hekime muayene olup farklı yorumlar da alarak değerlendirme yapabilirsiniz.
Ciğerleri neredeyse tamamen sönmüş sağ iki sol üst olmak üzere üç lobu alındı 70 yaşında
Bpap cihazı neredeyse tüm gün takılı yetersiz kalırsa burnundan ciğere hortumla gireceğiz dediler nasıl bir süreçtir hocam hiç kalkamıyor zaten yatalak bir hasta olarak mı hayatını idame ettirecek yoksa daha iyi birşeyler söylenebilir mi
Defne, merhaba. Cihazları ve ilaçları hekimlerin önerdiği şekilde kullanmaya devam etmelisiniz. Bunun dışında hastanızın sağlık durumuyla ilgili yorum yapmam doğru olmayacaktır.
Hocam iyi günler tekrardan dediğim üzere hastalığım sebebi ile bipap kullanmaktayım sizce bipap oral maskeylemi daha etkili yoksa nazal maskeylemi veya oral ve nazal ikisi bir arada olan maskeylemi daha etkili olur cevabınızı bekliyorum teşekkürler
Gökay, merhaba. Cpap ce Otocpap cihazları tek yönlü hava verir ve bu cihazlarda nazal maske kullanımı daha uygundur. Bpap ve Bpap ST gibi cihazlar ise iki farklı değerde hava verir. Yani nefes alırken farklı, nefes verirken farklı değerde hava verir. Bu nedenle ora nazal maske kullanımı Bpap cihazlarında daha sağlıklı olur.