Oksijen Konsantratörünün Bakımı Nasıl Yapılır? Bakımın Önemi Nedir?

Solunum cihazları, kronik veya acil durumlarda kullanılabilen, özellikle nefes almakta sorun yaşayan hastaların ihtiyaç duyduğu tıbbi ürünlerdir. Hastanın mevcut solunumuna destek verebilen cihazlar olduğu gibi solunum eforu hiç olmayan hastalar için yapay akciğer görevinde kullanılabilen cihazlar da vardır. En çok kullanılan solunum cihazı ise oksijen konsantratörüdür. Bu cihazlar, moleküler elek (molecular sieve) adı verilen sistemle ortam havasındaki gazları ayrıştırır ve yaklaşık %95 saflıkta oksijen gazı üretir. Moleküler elek sistemi sayesinde sanayi tipi oksijen konsantratörleri üretilebildiği gibi KOAH ve benzeri kronik solunum hastalıklarında kullanılabilecek insan sağlığına uygun oksijen gazı sağlayan cihazlar da üretilir. Oksijen konsantratörleri, evde veya hastanede, birçok solunum hastalığının tedavi sürecinde kullanılabilir. Solunum cihazlarının neredeyse tamamı havayı filtreleyerek çalışır. Dış ortamdan veya merkezi bir kaynaktan alınan hava filtrelerden geçirilip süzülerek hastaya ulaştırılır. Bir solunum cihazı olan oksijen konsantratörleri de aynı şekilde havayı filtreleyip içindeki mekanik bölümlerde oksijen gazını biriktirir. Biriken oksijen gazı belli bir basınca ulaştığında hastaya verilir. Genellikle günün çoğu saati kesintisiz şekilde kullanılan bu cihazlar zamanla kirlenir ve yıpranır. Hem hastanın sağlığı hem de cihazın verimliliği açısından düzenli olarak servis bakımlarının yapılması gerekir. Düzenli bakım, oluşabilecek arızaları önlediği için hem tedavinin sürekliliğini sağlar hem de maddi kayıpların önüne geçer. Düzenli yaptırılması kadar, servis bakım işlemlerini kimin nasıl yaptığı da çok önemlidir.

Oksijen Konsantratörü Nedir?

Normal koşullarda, atmosferde bulunan oksijen gazı solunumla önce akciğerlere oradan da kanda bulunan alyuvarlar vasıtasıyla vücuttaki diğer dokulara ulaşır. Bazı hastalıklar nedeniyle solunum sürecinde sorunlar oluşabilir ve dokular yeteri kadar oksijen alamayabilir. Bu durum yaşamsal fonksiyonları çok ciddi şekilde etkilediği gibi farklı hastalıkları da tetikleyebilir. Vücutta oluşan oksijen azlığı sorununu oksijen cihazlarıyla tedavi etmek mümkündür. Bunun için öncelikle hekim kontrolünden geçmek gerekir.

Hastanede yapılan muayene ve birkaç tetkikten sonra tedavi için “oksijen konsantratörü kullanımı” uygun görülebilir. Oksijen ihtiyacını kendi solunumuyla karşılayamayan bir hasta harici oksijen desteği almak zorunda kalabilir. Kısaca oksijen konsantratörü, solunum yetmezliği sorunu yaşayan hastaların tedavisinde hekim önerisiyle kullanılabilen tıbbi bir cihazdır.

Oksijen Konsantratörü Nasıl Çalışır?

Oksijen konsantratörü çalıştırıldığında, içinde bulunan elektronik kontrol kartı kompresör motoru aktif hale getirir. Kompresör motor atmosferdeki havayı emer, öncelikle filtrelerden geçirir ve belli bir basınçla elektronik kontrol kartının yönettiği valfe gönderir. Valften geçemeyen fazla hava “susturucu” ile dışarı atılır. Valf, basınçlı havayı sırası ile moleküler eleklere gönderir. Moleküler eleklerden yalnızca oksijen gazı geçer ve karşı taraftaki oksijen haznesinde birikir. Bu haznede biriken yüksek yoğunluktaki oksijen gazı belirli bir basınç değerine ulaştığında nemlendirici kabın içinden geçerek oksijen kanülü ile hastaya gönderilir.

Kesintisiz şekilde çalışan bu cihazların filtreleri ve iç aksamı bir süre sonra kirlenir. Filtreler yenileriyle değiştirilmezse ve iç aksamda biriken kir temizlenmezse cihazların motoru, valfleri, moleküler elekleri ve diğer mekanik aksamları bir süre sonra kullanılmaz hale gelebilir.

image

Oksijen Konsantratörünün Bakımı Nasıl Yapılır?

Oksijen konsantratörlerinin sağlık ve sanayi için kullanılan farklı modelleri vardır. Bunların çalışma prensipleri birbirine benzese de cihazların iç donanımları, bakım ve servis işlemleri farklıdır. Sağlığa uygun oksijen gazı üreten modeller hastanelerde ve evlerde kullanılabilir. Cihazlar, atmosferde bulunan oksijeni diğer gazlardan ayrıştırıp yoğunlaştırır. Bu sayede %90 ve üstü yoğunlukta oksijen gazı üretir. Oksijen gazını uygun basınca ve akışa getirerek hastaya gönderir.

Gaz basıncı, cihazların üzerinde bulunan bir tuş vasıtasıyla ayarlanabilen akış oranından farklı bir değerdir. Oksijeni yoğunlaştıran ve hastaya iletilmesini sağlayan aksamda bulunan sensörler ve valfler motorun ürettiği basıncı kontrol eder. Düşük basınç varsa oksijen yoğunluğu azalır ve bu durum hastanın oksijen saturasyonunun düşmesine neden olabilir. Yüksek basınç durumu ise baş ağrısı, solunum yolunda yanma ve burun kanaması gibi şikayetler oluşturabilir. Cihazlara bakım yapılmadığında oluşan sorunlardan bir tanesi de gaz basıncının değişmesidir. Bunun düzeltilebilmesi için cihazın teknik serviste tamir edilmesi gerekir. Bu işlemler çok masraflı olabilmektedir. Tamir görmeden kullanmaya devam edilmesi halinde ise daha büyük arızalara sebebiyet verebilir.

Normal koşullarda, konsantratörlerin ürettiği oksijenin yoğunluğu %90’ın üstünde olması gerekir. Bu oran %85’in altına düşerse hasta solunumsal problemler yaşayabilir ve cihazdan gelen oksijenin yetersiz olduğunu söyleyebilir; ancak bazen de bunun hiç farkına varmadan cihazı kullanmaya devam edebilir. Düşük seviyeli oksijen kullanımı hayati riskler oluşturabilir. Bazı cihazlarda oksijenin yoğunluğunu sürekli ölçen ve yoğunluğun düşmesi durumunda kullanıcıları uyaran sensörler ve alarmlar vardır. Bunlardan bazıları da ölçüm sonuçlarını cihazın ekranında veya ışıklı indikatörler vasıtasıyla kontrol panelinde gösterir. Bu sayede kullanıcı, oksijen yoğunluğunu kontrol edebilir. Bazılarında ise bu tip özellikler yoktur ve oksijen yoğunluğunu, olası arızalara karşı düzenli olarak teknik servise ölçtürmek gerekir.

Evde kullanılan solunum cihazlarının hepsi ortamdaki havadan faydalanır. Özellikle oksijen konsantratörleri, ortamda bulunan havayı kompresör motoru vasıtasıyla güçlü bir şekilde emer. Bu emiş esnasında havada bulunan toz ve sağlığa zararlı partiküllerin cihazın içine ve oradan da hastaya gitmemesi için filtrelenmesi gerekir. Ortam havası cihazın içine ulaşmadan önce filtrelerden geçer. Temizlenen hava, moleküler elekler sayesinde ayrıştırılır ve oksijen gazı hastaya gönderilmek üzere cihazın içindeki bir haznede depolanır. Hastaya gönderilirken tekrar filtre edilerek iyice temizlenir.

Moleküler eleklerin içinde bulunan oksijeni ayrıştıran kimyasal maddenin en büyük düşmanı nemdir. Bu nedenle bazı cihazlarda nem tutucu filtrelerle cihazın iç aksamı korunmaya çalışılır. Oksijen konsantratörleri tozlu veya nemli ortamlarda kullanılırsa ve cihazın filtreleri düzenli olarak değiştirilmezse kısa süre içinde arıza oluşabilir.

Oksijen konsantratörlerinin içinde bulunan motor kullanım esnasında ısınır. Cihaz, sıcak bir ortamda kullanılıyorsa normalden fazla ısınacağı için içinde bulunan plastik parçalar zarar görür ve zamanla daha gürültülü çalışmaya başlar. Plastik aksam bozuldukça motor, elektronik kartlar, moleküler elekler ve valfler gibi parçalar da yer değiştirerek arızalanabilir ve masrafa yol açabilir. Bu cihazlar 24 saat kesintisiz şekilde çalışmaya uygun üretilmiş olsa bile 5-6 saatte bir 30 dakika kadar dinlendirilmelidir.

Solunum cihazlarından uzun süre verim alabilmek ve oksijen tedavisini kesintisiz sağlayabilmek için teknik servisin yaptığı bakımların yanında, kullanıcıların da cihazlarını temiz tutmaları gerekir. Cihazların uygun koşullarda saklanması ve kullanılması çok önemlidir.

Oksijen konsantratörlerini kullanırken günlük, haftalık ve aylık olarak yapılması gereken bazı işlemler vardır. Bunlar cihazın daha verimli kullanılmasını sağlar. Örneğin, nemlendirme kabı (su kabı) her gün temizlenmeli ve içinde bulunan su değiştirilmelidir. Kireçlenme sorunu nedeniyle nemlendirme kabının tıkanmaması için saf su kullanmak gerekir. Saf su bulunmuyorsa kaynatılıp soğutulmuş su da kullanılabilir. Oksijen kanülü ise 5 günde bir yenisiyle değiştirilmelidir. Bunun sebebi burnun içine temas eden kanül uçlarının kirlenmesi ve sertleşmesidir. Uzun süre kullanılan kanül, burun içinde yaraya sebebiyet verebilir.

  • “Su kabının tavsiye edilen değişim süresi 1 aydır.”
  • “Oksijen kanülünün tavsiye edilen değişim süresi 5 gündür.”
  • “Oksijen maskesinin tavsiye edilen değişim süresi 5 gündür.”
  • “Oksijen kateterinin tavsiye edilen değişim süresi 2 gündür.”

Kullanıcıların dikkat etmesi gereken bir diğer konu da filtrelerdir. Cihazın kasasının içinde bulunan ve teknik servisin müdahale edebileceği filtreler olduğu gibi, cihazın dışında bulunan ve kullanıcının değiştirmesi veya temizlemesi gereken filtreler de vardır. Bazı oksijen cihazlarında keçe filtre bulunur. Bu filtreler yıkanırsa dokusu ve filtreleme özelliği bozulur. Ayrıca bunların ıslak kullanılması durumunda cihazın içinde nem birikebilir. Keçe filtreleri yıkayıp kullanmak kısa vadede ekonomik gibi görünse de uzun vadede büyük zararlara yol açabilir. Bazı cihazlarda ise sünger filtre kullanılır. Bunlar yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanılabilir. Cihazların kullanım kılavuzları incelenerek filtrelerin ve diğer aksesuarların değişim süreleri takip edilebilir.

Oksijen Konsantratörü Bakımı Kalite Standardı

Kullanıcıların yapması gereken temizliğin dışında teknik servisin yapması gereken bakımlar vardır. Kullanım kılavuzunda cihazın teknik servis bakım süresi belirtilmediyse 3 ayda bir TSE (Türk Standartları Enstitüsü) belgeli yetkili bir firmaya bakım yaptırmak gerekir. Ortaya çıkabilecek birçok sorunun önlenmesi için bu bakımın üç ayda bir yapılmasında fayda vardır. Konusunda uzman teknik ekibimiz bu işlemi her marka model cihaz için belirli bir kalite standardında uygulamaktadır. Oksijen konsantratörlerinin bakımı için uyguladığımız kalite standardımız aşağıda yer almaktadır.

  • Oksijen konsantratörlerinin servis bakımı, kullanıcının adresinde veya servisimizde yapılabilir.
  • Öncelikle cihaza uygulanacak işlemler hakkında kullanıcıya detaylı bilgi verilir.
  • Bakım işleminin üç ayda bir yapılması önerilir.
  • Kullanıcı şikayetleri dinlenir.
  • Cihaz çalıştırılır, olağan ses seviyesi kontrol edilir ve olası bir arızaya karşı üzerinde bulunan aksesuarlarla birlikte çalışma şekli incelenir.
  • Nemlendirme kabı ve oksijen kanülü gibi aksesuarlar cihazdan ayrılır ve cihazın ürettiği oksijen oranı analiz cihazı ile test edilir.
  • Bu maddeye kadar olan kontrollerde cihazın çalışma şeklinde bir sorun görülürse veya cihazda bir arıza tespit edilirse kullanıcıya bilgi vererek tamir süreci başlatılır.
  • Cihazda arıza yoksa bakım işlemlerine devam edilir.
  • Cihazın kasası açılır.
  • Cihazın içi dezenfektan sprey ve basınçlı havayla temizlenir.
  • Cihazın içinde bulunan elektronik aksamda sorun olup olmadığı ve soketlerin iyi bir şekilde yerine oturup oturmadığı kontrol edilir.
  • Cihazın motoru, hava kanalları ve tuşları temizlenir.
  • Cihazın içinde ve dışında bulunan tüm filtreler yenisiyle değiştirilir.
  • Cihazın kasası kapatılır. Tüm aksesuarları takılır ve çalışma şekli kontrol edilir. Oksijen oranı, analiz cihazı ile tekrar test edilir.
  • Cihazın dış kasası ve kablosu dezenfektan ile temizlenir.
  • Sökülen tüm kirli filtreler imha edilir.
  • Yapılan işlemlerle ilgili servis tutanağı hazırlanır ve kullanıcıya gerekli bilgiler aktarılır.

Bakım işlemlerinin belirlenen kalite standardında yapılması hem cihazların verimliliği hem de hastanın sağlık güvenliği açısından çok önemlidir.

Yorumlar

AHMET AYGÜNAY - 30 Eylül 2015 10:37
FİLTRENİN FİYATI NE KADAR? NE KADAR SÜREDE KULLANILMASI GEREKLİ ?

Celil Çağlar ÖZLÜ - 1 Ekim 2015 17:44
Ahmet Aygünay, merhaba. Sünger filtreler yıkanıp kurutulduktan sonra tekrar kullanılabilir özelliktedir. Bu nedenle yaklaşık 2-3 ay süreyle filtreler yıpranana kadar rahatlıkla kullanabilirsiniz. Her filtrenin kalitesine göre bir ömrü vardır. Ürün fiyatları için lütfen bizimle iletişime geçin.



Niyazi - 25 Ekim 2015 18:30
TEŞEKKÜRLER. evdekilerle konuşuop siparis verecegim.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 26 Ekim 2015 14:22
Niyazi, merhaba. İlginize teşekkür ederim. Siparişlerinizi bekliyor olacağım.



Alican nargaz - 21 Kasım 2015 15:02
Biz açıkçası bakım için aradıklarında bunlar ne yapıyorlar diye düşünüyorduk.
demek bu şekilde işlemlerden geçmekteymiş. fikir oldu. kendimizin yapabileceği şey aralarda filtreyi çıkarıp yıkamak.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 22 Kasım 2015 04:19
Alican Nargaz, merhaba. Filtre, kanül ve nemlendirme kabı gibi aksesuarları düzenli olarak temizlemeniz veye yenileriyle değiştirmeniz gerekir. Cihazınız hakkında detaylı bilgi için kullanım kılavuzunu incelemenizi tavsiye ederim.



Durbey Gumussoy - 12 Mart 2020 18:08
Cihaz bakım ve filtre su kabı fiyatı hakkında bilgi sahibi olmak istiyorum

Sesan - 13 Mart 2020 10:31
Merhaba. Ürünlerimizin fiyatları için lütfen bizimle iletişime geçin.