Kan Gazı
Arteriyel Kan Gazı
Kan damarları dolaşım sisteminin organlarındandır. Görevi kanı vücudun farklı bölümlerine taşımaktır. Temel kan damarı tipleri atardamarlar (arter) ve toplardamarlardır (ven). Atardamarlar kanı kalpten alıp vücudun farklı bölümlerine taşırken, toplardamarlar vücuttaki kanı kalbe taşırlar.
Vücuttaki asit baz dengesinin ve solunum dengelerinin tespiti için arteriyel kanda (arterden yani atardamardan alınan kanda) Oksijen (paO2) ile Karbondioksit (paCO2) parsiyel basınçlarının, Oksijen saturasyonunun (SpO2), pH ve Bikarbonat (HCO3) değerlerinin ölçümü arteriyel kan gazı analizi ile yapılır.
Arteriyel kan gazı analizi hastanın metabolik ve solunumsal fizyolojisi hakkında güvenilir bilgiler veren önemli bir laboratuvar yöntemidir.
pH
pH » Asitmi? Bazmı?
Bir maddenin pH değeri Hidrojen iyonu [H+] ile Hidroksit iyonunun [OH-] derişimlerinin oranına bağlıdır. Eğer H+ derişimi OH- derişiminden fazla ise çözelti asidik; yani pH değeri 7’den düşüktür. Eğer OH- derişimi H+ derişiminden fazla ise madde bazik; yani pH değeri 7’den büyüktür. Eğer OH- ve H+ iyonlarından eşit miktarlarda mevcutsa, madde 7 pH değerine sahiptir ve nötrdür.
pH = Bir çözeltideki H+ iyonlarının – (eksi) logaritmasıdır.
pH = – log (H+)
Kan gazı raporunda ilk pH değerine bakılır.
Kandaki pH; paO2, paCO2, HCO3 değerlerine bağlıdır.
pH en önemli yaşamsal değerdir.
CO2
CO2 (Karbondioksit) asidik bir maddedir.
paCO2 artarsa asidoz oluşur.
paCO2 azalırsa alkaloz oluşur.
CO2 solunum ile dengelenir.
Alkaloz < 35 mmHg < paCO2 < 45 mmHg < Asidoz
HCO3
HCO3 (Bikarbonat) alkali bir maddedir.
HCO3 artarsa alkaloz oluşur.
HCO3 azalırsa asidoz oluşur
HCO3 böbrekler sayesinde metabolik olarak dengelenir.
Asidoz < 20 mmEg < HCO3 < 28 mmEg < Alkaloz
Asidoz
pH < 7,38 (Asidoz)
Solunumsal Asidoz
Kanda HCO3 normal seviyede olup, paCO2 yükselirse solunumsal asidoz durumu oluşur.
Metabolik Asidoz
Kanda paCO2 normal seviyede olup, HCO3 düşerse metabolik asidoz durumu oluşur.
Alkaloz
pH > 7,42 (Alkaloz)
Solunumsal Alkaloz
Kanda HCO3 normal seviyede olup, paCO2 düşerse solunumsal alkaloz durumu oluşur.
Metabolik Alkaloz
Kanda paCO2 normal seviyede olup, HCO3 yükselirse metabolik alkaloz durumu oluşur.
O2
paO2’nin olması gereken değer 95 – 99 mmHg arasıdır.
SpO2 ise % 92’den büyük olmalıdır.
Grafikteki durumda gösterildiği gibi parmaktan yapılan ölçümde saturasyon % 90 iken, paO2 60 mmHg’ye düşmüş olabilir.
« Önceki yazı Uyku Apnesi Diyabeti Tetikliyor |
Medikal Sonraki yazı » |