Cihaz Kullanan Hastalara 200 TL Elektrik Faturası Desteği Gerçek Midir?

Kronik hastalıkları olan kişilerin bakımlarına hastaneden sonra evinde de devam edilebilir. Evde bakım esnasında yaşam destek cihazları kullanan hastalar olduğu gibi hastalığı daha hafif seyreden ve sadece birkaç ortopedik denge ürünü kullanan hastalar da vardır. Kişinin hastalıklarına göre evde bakım süresi uzun veya kısa dönem olabilir. Hatta bazı hastalar yaşamı boyunca solunum veya yaşam destek cihazları kullanmak durumunda kalabilir. Tüm hastalıklar hastayı ve ailesini manevi olarak etkiler. Özellikle uzun süre bakıma ihtiyaç duyan ve yaşamak için tıbbi cihaz kullanmak zorunda olan hastalar hem manevi hem de maddi olarak çok fazla etkilenir. Aileler, hasta bakım sürecine girdiklerinde bilmedikleri ve akıllarına daha önce hiç gelmemiş birçok zorlukla karşılaşır. Örneğin, birkaç tane tıbbi cihazı aynı anda kullanmak zorunda olan hastaların elektrik faturaları normalden 3-4 kat daha fazla gelmektedir. Fatura bedeli, kullanılan cihazların özelliklerine ve sayısına göre değişkenlik gösterir. Bu tip ailelerin tek masrafı elektrik faturası değildir. Birçok farklı masrafın yanında elektrik faturasının da çok yüksek gelmesi aileleri çıkmaza sokmaktadır. Bu konuda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bir adım attı ve 3294 sayılı Kanun kapsamında cihaza bağımlı kronik hastalara 200 TL’ye kadar elektrik faturası desteği verileceğini ve tek sefere mahsus olmak üzere cihaza bağlanma tarihinden sonraki birikmiş elektrik borçlarının da ödeneceğini açıkladı. Peki bu destekten kimler faydalanabilir?

Cihaza bağımlı, kronik veya yatalak hastaların evde bakımı hem maddi hem de manevi olarak sorunlar oluşturur. Kişisel ihtiyaçlarını destek almadan karşılayamayan hasta, büyük bir üzüntü ve depresyon durumu yaşayabilir. Aynı durum, hayatından, zamanından ve hayallerinden feragat ederek sorumluluk alan hasta yakınları için de geçerlidir. Bu noktada kamu kurumlarının sağladığı bazı destekler devreye girerek bir nebze de olsa yükleri hafifletir. Evde bakım yardımı veya evde bakım hizmeti gibi projeler, hasta yakınlarının hayatını kolaylaştırır. Yeni bir destek türü olan 200 TL’ye kadar elektrik faturası desteği de bunlardan bir tanesidir. Kronik hastalıkları olan ve bakımına evde devam edilen hastalara sağlanacak bu desteğin kriterleri hala net olarak belirlenmiş değildir. Hal böyle olunca insanın aklına birçok soru gelmektedir:

  • Hangi tip hastalıklarda bu destek verilecektir?
  • Hangi tıbbi cihazları kullananlar destekten faydalanabilecektir?
  • PAP cihazlarını kullananlar sisteme dahil edilecek midir?
  • Bu desteği alabilmek için yeni heyet raporu gerekecek midir?
  • Yeni heyet raporu alınacaksa raporda hangi bilgilerin bulunması gerekecektir?
  • Bu desteği almaya hak kazananların hane geliri artmış olarak mı kabul edilecektir?
  • Hane geliri artmış olarak kabul edilecekse evde bakım yardımının kesilme riski olacak mıdır?
  • Hali hazırda evde bakım yardımı alan aileler bu destekten faydalanabilecek midir?
  • Evde bakım yardımında olduğu gibi bir gelir kriteri olacak mıdır?
  • Elektrik faturası desteği tek seferlik mi yoksa sürekli olarak mı sağlanacaktır?
  • Süreklilik arz edecekse aileler ne gibi mesuliyetlerin altına girmiş olacaktır?
  • Gelecekte hangi koşullar oluştuğunda bu destek kesilecektir?
  • Verilen desteğin hangi durumlarda geri iadesi gerekecektir?
  • Birikmiş borçların ne kadarı ödenecektir ve ödeme tutarı neye göre belirlenecektir?
  • Desteği alabilmek için elektrik faturasının kimin üzerine kayıtlı olması gerekecektir?

Bu sorulardan bir kısmının cevabı şu an verilebiliyor ancak hala bazı belirsizlikler mevcuttur.

Konuyla ilgili Ekim 2018’de değerlendirmede bulunan Bakan Zehra Zümrüt Selçuk, Kasım ayında başlayacak Elektrik Desteği Yardım Programından; 3294 sayılı Kanun kapsamında muhtaç durumda olduğu tespit edilen ve 2828 sayılı Kanun kapsamında evde bakım yardımı almayan, kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı şekilde hayatını sürdürmek durumunda kalan hastaların faydalanacağını söylemişti. Ayrıca ağır kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı olan hastaların bulunduğu hanelerin birikmiş elektrik faturası borçlarının ve kesintisiz güç kaynağı ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik çalışmaların da sonuna geldiklerini açıklamıştı.

Projesi hazırlanan elektrik faturası desteğinin Kasım 2018’de faaliyete geçeceğini Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk açıklamıştı. Bu destekten faydalanmak isteyenlerin il ve ilçelerdeki bakanlığa bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuru yapabileceğini de ifade etmişti. Açıklama, 12 Ekim 2018 tarihinde yapılmıştı. Ancak başvuru esnasında hangi belgelere ihtiyaç duyulacağı açıklanmadı. Hangi belgelerin gerekli olduğu ilgili vakıflardan öğrenilebilir.

Sürekli cihaza bağlı olarak yaşayan hastalar genellikle 3-4 farklı tıbbi cihazı 24 saat kesintisiz şekilde kullanmak zorunda kalmaktadır. Teknoloji ilerledikçe daha az elektrik sarfiyatı ile çalışan cihazlar üretilse de elektrik kullanım bedelinin yıllar içinde artması hastanın bulunduğu haneye gelen elektrik faturalarının kabarmasına neden olmaktadır. Zaten maddi ve manevi olarak çok ağır bir yük olan evde hasta bakım sürecinde, bir de 3-4 kat artan ve yaklaşık 500-1500 TL arasında gelen elektrik faturaları insanların moralini bozmakta ve yaşama dair motivasyonlarını düşürmektedir. Kamu kurumlarının verdiği maddi destekler, hastalar ve hasta yakınları için moral kaynağıdır. Elektrik faturası desteği gibi desteklerin çoğalması ve mevcuttaki destek tutarlarının artması gerekir.

image

Elektrik Faturası Desteğinden Yararlanma Şartları Nelerdir?

Elektrik faturası desteğinden yararlanabilmek için hastanın birkaç kritere uygun olması gerekir. Kriterlerin tamamını sağlayan hasta için elektrik faturası desteğine başvurulabilir. Bunlar, 3294 sayılı Kanun kapsamında olmak, 2828 sayılı Kanun kapsamında engelli evde bakım yardımı almamak, kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı olduğundan elektriğe ihtiyaç duymak, kronik hastalığına ve cihaz kullanması gerektiğine ilişkin geçerli sağlık raporuna sahip olmaktır.

Başvuru Sürecinde Neler Yapılır?

Hasta, elektrik faturası desteğinden yararlanma şartlarına uygunsa başvuru yapabilir. Başvuru sürecinde birkaç aşama vardır:

  • Başvurular hastaların ikametgahlarının bulunduğu yerdeki vakfa yapılır.
  • Hastanın kronik hastalığına ve cihaz kullanması gerektiğine ilişkin sağlık raporu vakfa ibraz edilir.
  • Başvuru formu vakıf personeli tarafından hastaya imzalatılır.
  • Hastanın sağlık gerekçesiyle evden çıkamayacak durumda olması söz konusu ise hastanın vekili, vasisi veya velisi tarafından hasta adına başvuru yapılabileceği gibi bu kişilerin bulunmaması durumunda hastanın hanesinde vakıf personeli tarafından da başvuru alınabilir.
  • Başvurulara ilişkin olarak karar aşamasından önce yetkililer tarafından hane ziyaretleri gerçekleştirilir. Bu ziyaretlerde muhtaçlık durumunun yönetmeliklere uygun olup olmadığı incelenir.

Elektrik Faturası Desteği Nasıl Verilir?

Hasta, desteğe başvuru kriterlerine uyuyorsa ve başvurusu da vakıf tarafından kabul edildiyse 200 TL’ye kadar elektrik faturası desteği alabilir. Bunun için de bir kaç kriter vardır:

  • Destekten faydalanacak hasta veya hastanın bir yakını elektrik faturalarını aylık olarak ilgili vakfa ulaştırır.
  • Faturanın fotokopisi vakıf tarafından hane dosyasında saklanır.
  • Hasta veya hasta yakını, ilgili ayın faturasını vakfa ulaştıramayacak durumda ise vakıf personeli tarafından hastanın hanesine gidilerek fatura fotokopisi teslim alınır.
  • Elektrik faturası desteği, son dönem tüketimi göz önünde bulundurularak yapılır. Önceki döneme ait borçlar dikkate alınmaz.
  • Cihaza bağımlılık durumunu belgeleyen rapor, süreli rapor ise rapor süresinin bittiği tarihten itibaren en geç 2 ay sonraya kadar faturalar için destek ödemesi yapılır.
  • Raporun bittiği tarihte hak sahibine raporu yenilemesi için bilgilendirme yapılır. 2 ay içerisinde raporunu yenilemeyen veya yenilenen raporu vakfa ulaştırmayan hak sahiplerinin yardımına son verilir. Söz konusu süreden sonra yeni rapor vakfa ulaşırsa, yeni başvuru olarak işlemler yürütülür.

Bakan Selçuk’un yaptığı açıklamaya bakıldığında akla gelen sorulardan bir tanesi cevaplanmış oluyor. Bakan, 3294 sayılı Kanun kapsamında muhtaç durumda olduğu tespit edilen ve 2828 sayılı Kanun kapsamında evde bakım yardımı almayan, kronik hastalığı nedeniyle cihaza bağımlı şekilde hayatını sürdürmek durumunda kalan hastaların elektrik desteğinden faydalanacağını belirtmişti. Bu açıklama şu sorumuzu yanıtlıyor: “Hali hazırda evde bakım yardımı alan aileler bu destekten faydalanabilecek midir?”

Açıklamaya göre, 2828 sayılı Kanun kapsamında evde bakım yardımı alan kişiler elektrik faturası desteğinden faydalanamaz. Evde bakım yardımı alan kişilerin ekonomik durumunun iyi olmadığı aşikar. Bu durum göz önüne alındığında elektrik desteğinden de faydalanabiliyor olmaları gerekirdi. Evde bakım yardımının tanımı: “Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgari ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı olan engellilere, engellinin bakımına destek amacıyla verilen sosyal yardımdır.” Bu tanıma bakıldığında, evde bakım yardımı alan hane halkının zaten ihtiyaç sahibi olduğu görülmektedir.

Elektrik desteği, evde bakılan hastalar için oldukça mutluluk verici olsa da evde bakım yardımı alanların bundan faydalanamıyor olması birçok aileyi üzecektir. Desteğin kapsamı genişletilerek evde bakım yardımı alan kişilerin de faydalanması sağlanmalıdır. Destek kriteri bu şekilde değişirse ve elektrik faturası için verilen 200 TL destek haneye ek gelir olarak kabul edilirse, bu sefer de evde bakım yardımı kesilecek hastalar da olabilir. Bunu da göz önünde bulundurmak gerekir.

Destek kapsamında üç farklı kısım mevcuttur. Bunlardan bir tanesi her ay sağlanacak 200 TL’ye kadar elektrik faturası desteği; bir diğeri, hastanın cihaza bağlandığı tarihten itibaren biriken elektrik faturası borçlarının ödenmesi; üçüncüsü ise elektrik kesintisine karşı kesintisiz güç kaynağı desteğidir.

Her ay verilecek olan 200 TL’ye kadar elektrik faturası desteğinin yanında hastanın cihaza bağlandığı tarihten itibaren biriken elektrik faturalarının ödenmesi şeklinde bir destek de mevcuttur. Bunun detaylarıyla ilgili neredeyse hiçbir bilgi yok. O nedenle konuyla ilgili birkaç yorum yapılabilir. Vakıflar, bu desteği büyük ihtimalle sadece SGK tarafından verilen veya bedeli karşılanan cihazlarla ilgili sağlayacaktır. Bu cihazlar hastanelerde yazılan heyet raporlarıyla satın alınır. Ancak heyet raporu hazırlandıktan hemen sonra cihaz tedarik edilemeyebilir veya cihaz temin edildikten sonra hastada bir komplikasyon gelişirse eve çıkışı ertelenebilir. Hastaların hastaneden eve çıkış sürecinde bu tip olumsuzluklar yaşanabilmektedir. Hal böyle olunca hastanın cihazı tedarik edip evinde kullanmaya başlama süresi değişiklik gösterebilir. Bu durumun tespiti de hastanın taburculuk belgesiyle yapılabilir. Bunun dışında SGK desteğiyle değil de kendi imkanlarıyla cihaz tedarik eden ailelerin cihaz bilgileri herhangi bir devlet kurumunda kayıtlı olmadığından destek kriterlerinden biri belirsiz sayılabilecek ve biriken elektrik faturasının ödenmesi desteğinden faydalanma ihtimali de kalmayacaktır. Bu tip maddi desteklerden faydalanmak için ya kamu hastaneleri ya da SGK ile anlaşması olan özel hastaneler tercih edilmeli ve diğer tüm işlemlerin de devlet kurumları üzerinden yapılması gereklidir.

Üçüncü destek olan elektrik kesintilerine karşı kesintisiz güç kaynağı desteğine başvuranlara ilişkin olarak, vakıf tarafından SGK‘ya yazı yazılarak başvurana daha önceden kesintisiz güç kaynağı sağlanıp sağlanmadığı hususunda bilgi alınır. Eğer hastaya SGK tarafından kesintisiz güç kaynağı (UPS) verilmiş ise vakıf tarafından kesintisiz güç kaynağı (UPS) desteği verilmez.

Ev tipi mekanik ventilatör, oksijen konsantratörü ve pulse oksimetre gibi cihazlara bağlı yaşayan hastaların ve yakınlarının 10 dakika bile elektrik kesildiğinde ne kadar strese girdiklerini ancak bu durumu yaşayanlar bilir. Cihazların bazıları bataryalı olsa dahi uzun süreli elektrik kesintisi riski bu tip hastalara çok büyük bir korku yaşatmaktadır. Bu nedenle UPS gerekli bir üründür.

Sağlıklı bir birey elektrik kesintisinde en fazla telefonunu şarj edemez, bilgisayarını açamaz veya televizyon izleyemez. Sağlıklı bireylerin evdeki kayıpları ancak bunlar olabilir. Ancak tıbbi cihazlarla yaşayan bir hastanın canının tamamıyla elektriğe bağlı olduğunu ve elektrik kesildiğinde de hayatını kaybetme riskiyle karşı karşıya geldiği unutulmamalıdır. En çok sevdiğiniz kişinin ağır kronik hastalıkları olduğunu ve elektrik kesintisinde kalp atışlarını bir ekrandan kontrol ettiğinizi düşünün. Sadece bunu düşünmek bile psikolojimizi derinden etkilemeye yeter.

Yorumlar

Kudret Bozan - 20 Kasım 2018 08:42
Çok teşekkür ederiz.Bu konuda kesin bir genelge yayınlandığında bizi bilgilendirirseniz sevinirim.

Celil Çağlar ÖZLÜ - 20 Kasım 2018 14:16
Kudret Bozan, merhaba. Süreci takip ediyorum. Bir gelişme olursa buradan paylaşacağım.



Dilek Doğan - 20 Aralık 2020 04:16
Inşallah dönüş alırım bu konu hakkında

Sesan - 21 Aralık 2020 11:24
Dilek Doğan, merhaba. Başvurunuzu her il ve ilçede bulunan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıf’larına yapabilirsiniz.



Eşref Göktürk - 10 Aralık 2018 09:49
Cpap cihazı kullanıyorum. Bizler yararlabilecekmiyiz eklektik yardımı ve kesintisiz güç kaynağından ve nereye başvurabileceğiz saygılar

Celil Çağlar ÖZLÜ - 10 Aralık 2018 16:02
Eşref Göktürk, merhaba. CPAP-BPAP gibi solunum cihazı kullananlar için herhangi bir elektrik desteği şu an mevcut değil. Güç kaynağı desteği de sadece mekanik ventilatör kullananlara yönelik olarak var. Kısacası, belirttiğiniz koşullar dahilinde size uygun bir destek mevcut değil.



Melek araz - 23 Aralık 2018 13:57
Koah hastası için kullanılan oksijen cihazı elektrik faturaları için nereye başvuru yapmamız gerekiyor ve hangi belgelerle

Celil Çağlar ÖZLÜ - 24 Aralık 2018 22:48
Melek Araz, merhaba. Bu destekten faydalanmak isteyenlerin rapor, kimlik kartı ve benzeri evraklarla il ve ilçelerdeki bakanlığa bağlı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvuru yapması gerekiyor.



Ahmet AKPINAR - 11 Ağustos 2020 10:34
Merhaba annem Oksijen Konsantratörü kullanıyor.
elektrik ödeme kapsamında faydalanabilirmiyiz.

Sesan - 12 Ağustos 2020 10:40
Ahmet Akpınar, merhaba. Cihaz kullanan hastalara 200 TL’ye kadar verilen elektrik faturası desteğinin koşullarında net olarak cihazlar belirtilmemiştir. Bu destekten faydalanmak için gereken şartlar, sağlık raporu, kullanılan cihazların Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı olması ve kişinin kamu kurumlarından herhangi bir yardım almıyor olmasıdır. Bu şartları karşıladığınızda Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurabilirsiniz.



Cengiz Taltekin - 12 Ekim 2020 21:28
Teşekkürler…

Sesan - 13 Ekim 2020 09:24
Cengiz Taltekin, merhaba. İlginiz için biz teşekkür ederiz.



Zeynep Korkmaz - 9 Ocak 2022 14:02
Merhabalar annemin covid sonrasi oksijen konsaltrasyon makinasi kullanmasi gerekicek. Kesintisiz güç kaynağı için nereye başvurmam gerekir ? Kullanim süresi henüz net olmamakla birlikte 1-2 ay olma ihtimali taşımaktadır



Mehtap İnözü - 17 Ocak 2022 12:30
Elektrik yardımı almak için nereye başvurmamız gerekiyor

Sesan - 18 Ocak 2022 16:26
Mehtap İnözü, merhaba. Bu destekten faydalanmak için gereken şartlar, sağlık raporu, kullanılan cihazların Sosyal Güvenlik Kurumu’na kayıtlı olması ve kişinin kamu kurumlarından herhangi bir yardım almıyor olmasıdır. Bu şartları karşıladığınızda Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına başvurabilirsiniz. Sağlıklı günler dileriz. Teşekkürler.



Durdu - 10 Şubat 2022 00:43
Cbap cihaz kullanıyorum uzun zamandır güç kaynağım yok güç kaynağını alabiliyormuyuz ve elektrik desteğinden faydalanabiliyormuyuz.



Sibel Eryendi - 3 Aralık 2022 07:39
Merhaba annen bipap cihazı ve oksijen cihazı kullanıyor.kiracı olduğumuz için faturanın kendi üstümüze mi olması gerekiyor.elektrik faturam ev sahibimin üzerine kayıtlı.